آزاده خرم / امیر دواتگر / پرهام تقی اف / هیوا ابن عباس

معماری ویلای ژین ، استودیوی معماری دیم

توسط تحریریه خط معماری · منتشر شده اسفند ۲۷, ۱۴۰۳ · بروزرسانی شده فروردین ۳۰, ۱۴۰۴

معماری: استودیوی معماری دیم

معماران مسئول: آزاده خرم، هیوا ابن عباس، امیر دواتگر

تیم طراحی: سامان سلیمیان، بهراد رحیمیان، بهروز گلی، سامان طهرانی، سیما عبدالله نژاد، فرمسک کریمی، صبا فروغی، عادله موسوی

اجرا: آرمان کبابی، ماهان محمدی

نورپردازی: هژیر حسن زاده

موقعیت: ایران، کردستان

مساحت زمین: ۴۰۰۰مترمربع

مساحت زیربنا: ۶۰۰ مترمربع

سال: ۱۴۰۲

عکاس: پرهام تقی اف

شرح پروژه از زبان معمار

سایت پروژه در ده کیلومتری جنوب ‌شرقی شهر مرزی «بانه» واقع شده است. زمین پروژه دو خصوصیت مهم داشت: وجود درختان پرشمار که باید حتی‌الامکان حفظ می‌شد و شیب چندطرفه‌ی زمین که باید در طراحی در نظر گرفته می‌شد. همچنین محدود بودن بودجه و زمان شرایط خاصی را ایجاد کرد.

طراحی ویلا با طرح این پرسش آغاز شد که چگونه می ‌توان در محدوده‌ای با طبیعت کم ‌نظیر که طی ۱۵-۲۰ سال اخیر ساخت‌و ساز بی‌ رویه در آن صورت پذیرفته، بنایی طراحی کرد که:

نخست در میان بناهای متعددی که فاقد ارزش معمارانه است به نقطه عطفی تبدیل شود و دوم با منظر بیرونی بیامیزد و تجربه‌ی زیسته‌ی متفاوتی را به ساکنان خود ارائه دهد. از این رو استراتژی طراحی آن چند محور اساسی را دنبال می‌کند:

امتداد افقی به منظور پیوند با منظر اطراف: استفاده از صفحات افقی شناور در ترازهای مختلف باعث امتزاج بنا با زمینه‌ی خود شد (شفافیت احجام و عدم تاکید بر توده). اتخاذ این رویکرد در برابر‌ ویلاهای دیگر که فاقد ارزش معمارانه و «توده-محور» بودند، الزامی بود. امتداد این صفحات افقی حتی در تراز استخر هم مورد تاکید قرار گرفت. این استراتژی با مفاهیم «بام» و «بلندی» که با «بانه» ارتباط معنایی دارد، مطابقت داشت.

تلفیق بصری درون و بیرون با ایجاد زاویه دید ۲۷۰ درجه: استقرار بنا در انتهای زمین (با توجه به جهت شیب‌ها)، باعث شد که طلوع آفتاب، دشت و کوهستان همواره در دید باشند و فُرم ویلا مانعی برای دیدن منظره‌ی بیرونی نباشد. دیوارهای شیشه‌ای سراسری بکار رفته در سه طرف ساختمان دید بازی از داخل یا فضای تراس‌ها فراهم کرد. در مقابل، میزان تابش آفتاب به درون با عقب‌نشینی پنجره‌ها از لبه‌های ساختمان و ایجاد سایبان‌های عمیق کنترل شد.

ترکیب عناصر «طبیعی»، «معمارانه» و «سازه‌ای» برای عینیت‌بخشی به ایده‌ها: یکی از چالش‌های این پروژه جلوگیری از «صحنه‌آرایی»‌های مرسوم و مواجهه با ایده‌های اولیه بود. از این رو با بهره‌گیری از هنر مهندسی سازه، تراس‌هایی بسیار عمیق با سازه‌ی کنسولی (تیرهای عظیم بتنی با مقاطع کاهشی) دور هسته‌ی فضایی مرکزی به اجرا درآمد تا اید‌ه‌ی اتصال بصری و ذهنی درون-بیرون به بهترین شکل نمود پیدا کند (کاهش بار مرده در تراس با متریال و کف شیشه‌ای: ایجاد شفافیت عمودی).

همگامی بنا با توپوگرافی و نشاندنِ آرام آن درون زمین از طریق پله‌های حیاط، صفحات سه‌گانه‌ی «بام»، «تراس» و «سکوی اصلی» را در پروژه تثبیت کرد. همچنین در کُل سایت پروژه، سکوها مانند خطی پُررنگ از ورودی تا دور ساختمان را در بر می‌گیرند تا بنا و باغ اطراف را یکپارچه کرده و مخاطب را از زوایای مختلف دید بهره‌مند سازد.

مسئله‌ی بعدی حفظ درختان باغ بود که از طریق «مداخله‌ی حداقلی در سایت»، «کشیدگی فُرمی در جهتی با تراکم کمتر درختان» و «استقرار در بهترین موقعیت مکانی باغ» بدست آمد. تا جایی که برای حفظ تک‌درختی جدا افتاده، ساختمان تا حد ممکن عقب کشیده شد و اکنون این درخت ورودی ویلا را تعریف می‌کند.

آرایش فضاهای درونی بر مبنای یکپارچگی و قابلیت چندعملکردی: فضای داخلی پروژه در راستای بهره‌مندی حداکثری از منظره‌ی بیرونی، ارتباط مستقیم با پلتفرم استخر و انعطاف‌پذیری سازمان داده شد. به جهت محدودیت فضا، آشپزخانه با نشیمن و غذاخوری ادغام گردید و به شکل یک فضای عبوری طراحی شد. پله‌ ی یکطرفه و مستقیم نیز با به عهده گرفتن یک نقش متضادِ «حائل-رابط»، همزمان چند فضا را در طبقه‌ی همکف از هم جدا کرده و دسترسی به طبقه‌ی بالا را فراهم می‌ کند.

در ادامه خط معمار شما را به دیدن سایر تصاویر دعوت می نماید.