نور و رنگ در طراحی داخلی فروشگاه 

نور و رنگ در طراحی داخلی فروشگاه 

نورپردازی 

صرف نظر از تفکیک نور به دو حالت طبیعی و مصنوعی، اساسا نورپردازی به دو حالت عمومی و موضعی تقسیم می شود که هریک می تواند سهم به سزایی در نورپردازی فضای تجاری داشته باشد. به طور کلی نورپردازی عمومی، حداقل نور مورد نیاز برای حرکت در فروشگاه را تأمین می کند اما نقش نورپردازی موضعی در فضاهای تجاری پر رنگ تر است، چرا که در جذب مشتری و معرفی محصولات می تواند تأثیرگذار باشد. منبع های نور در سقف علاوه بر تأمین روشنایی با امتداد، تکرار و ابعاد بزرگشان به جهت گیری توجه مخاطب نیز کمک می کند. همچنین حضور نامحسوس نور سفید، پیرامون قفسه های تیره رنگ محصولات از سنگینی و تیرگی فضا می کاهد. به طور کلی کیفیت و میزان نور مورد نیاز در فضاهای مختلف فروشگاه متفاوت است.

به عنوان مثال نور در اتاق های پرو بسیار حائز اهمیت است، چرا که مشتریان معمولا تصمیم نهایی خود را در این اتاق می گیرند. با ظهور نئون ها در دهه ۸۰ میلادی، «منابع نور » خود به یکی از المان های طراحی مطرح شدند. بدیهی است که روشن کردن کالا ها در یک فروشگاه وظیفه اصلی و اولیه نورپردازی است، اما پیشگامان طراحی از این وظیفه فراتر رفته و با تفکیک «ابزار و المان روشنایی» از «نور» و به رسمیت شناختن آن ها در طراحی ثابت کرده اند که المان های نورپردازی به عنوان عنصری تأثیرگذار می توانند از ابتدا در روند طراحی دخیل شوند.
نور یکنواخت سقف تداعی گر نور طبیعی فضای باز بوده و در کمک به کانسپت مد نظر طراحان نقشی اساسی دارد. ترکیب رنگی نور و استفاده از نورهای رنگی نیز از عوامل تأثیرگذاری است که که می تواند روحیه فضا را سرد و رسمی، گرم و زنده یا کاملا زنده جلوه دهد. در مجموع رشد چشمگیر صنعت نورپردازی امکانات زیادی را در اختیار طراحان گذاشته است که استفاده درست یا نادرست از آن توانسته است کاستی های طراحی و اجرا را پوشش دهد و پروژه را به ترکیبی غنی و متوازن  رنگ و نور تبدیل کند و یا شأن یک پروژه ای تمام و کمال را تا حد کیک عروسی پایین آورد.

ابعاد فنی در نورپردازی معماری بسیار است. «دامنه پوشش رنگی نور» (Color Rendering Index) عددی است بین ۱ تا ۱۰۰ که برای منبع های نوری تعریف می شود. هرچه این عدد بالاتر باشد بدین معنی است که نور های موجود در طبیعت طبیعی تر جلوه می کند. یکی دیگر از نکات حائز اهمیت در نورپردازی توجه به عدم ایجاد «درخشش نوری» می باشد. درخشش، همان نور شدید یا اضافی است که باعث زدگی چشم می شود. منبع نوری عریان در زاویه دید انسان و سطوح کاملا صیقلی که نور را در زاویه دید منعکس می کنند ممکن است باعث بوجود آمدن درخشش نوری شود. در نهایت این هماهنگی و نحوه ترکیب بندی« شدت» و «رنگ» نور است که می تواند سناریوی نورپردازی را با کنترل نقاط تمرکز و نور پیش زمینه کامل کند.

رنگ

مبحث رنگ موضوعی تخصصی و حائز اهمیت است که زیر شاخه های بسیاری داشته است. تقریبا می توان گفت ماده ای بی رنگ نمانده و در نهایت، محصول کار طراحان داخلی همواره پوشیده در ترکیبی از رنگ ها به نظر مخاطبان خواهد رسید. رنگ در شکل گیری تصویر ذهنی مخاطب از فضا بسیار تأثیر گذاشته و در نخستین ادراک از فضا به خوبی در ذهن ثبت می شود. لذا بدیهی است که طراحان داخلی می بایست شناخت کاملی از ویژگی های رنگ ها و زیر شاخه های آن ها نظیر روانشناسی رنگ، هم نشینی رنگ، ترکیب و آفرینش رنگ و همچنین روابط میان مصالح، بافت و رنگ داشته باشند. آنچه بیش تر در کاربرد هنری رنگ اهمیت دارد هم نشینی رنگ ها و بررسی تأثیر متقابل آن ها بر یکدیگر است.

جلوه یا اثر هر رنگ در جوار رنگ دیگر تغییر می کند، هر رنگ نسبت به دیگری میزان تیرگی و یا روشنی حقیقی اش را می نمایاند. رنگ های سرد، مختصری دمای بدن نگرنده را کاهش داده و رنگ های گرم باعث مختصری افزایش دمای بدن می شوند. به لحاظ بصری رنگ گرم پیش می آید و رنگ سرد پس می نشیند. رنگ های درخشان به تنهایی جذاب هستند اما اگر در یک الگو یا ردیفی منظم قرار گیرند از نظر بصری تأثیر بیش تری خواهند داشت، این نوع آرایش ساختاری ساده را بر رنگ ها حاکم کرده و ورای حضور محض رنگ ها می تواند بافث انتقال مفهوم و یا نوعی نظم گردد. همچنین رنگ می تواند به شاخصه تجاری یک بند، کمپانی، یا محصول تبدیل شود.

ار تباط نور و رنگ

یکی از نکات حائز اهیت ارتباط نور و رنگ است. هر رنگی در هنگام قرارگیری تحت نورهای مختلف تغییر می کند. در اکثر موارد این امر در انتخاب محصولات تأثیر می گذارد. بارها پیش می آید که مشتریان کالای خود را تحت تأثیر نورپردازی مصنوعی داخل فروشگاه انتخاب می کنند اما هنگام استفاده از آن  در نور طبیعی روز متوجه تغییر رنگ کالا می شوند. 
در ادامه شما را به دیدن تصاویر دعوت می نماییم.

تحریریه خط معمار

نگارنده: مینا مقدم 

شرکت معماری آوگون

منبع: طراحی داخلی فروشگاه – پیروز آشوری/ کسری طالبیان