بازسازی موزه هایده چنگیزیان ، گروه معماران و مهندسین کندو

معماری: گروه معماران و مهندسین کندو

معمار مسئول: بهادر کاشانی مدنی

تیم طراحی: مریم جوادیان، آیلا شیدایی، تینا تقی زاده

طراحی و معماری داخلی: بهادر کاشانی مدنی (گروه معماران و مهندسین کندو)

عکاس پروژه: محمدحسن اتفاق

مجری: گروه معماران و مهندسین کندو

مدیر اجرا: بهراد کاشانی مدنی

تیم اجرا: علی شایگانفرد، داوود شفیعی

مهندس سازه: رضا مهماندوست

دستساخته های سرامیکی: بهاره خُمیری (کارگاه سرامیک بهاره)

موقعیت: ایران، تهران

مساحت زمین:  ۱۳۵ مترمربع

زیربنا: ۲۲۰ مترمربع

تاریخ شروع: مرداد ماه ۱۴۰۱

پایان ساخت: اردیبهشت ماه ۱۴۰۲

شرح پروژه از زبان معمار

مرمت و بازسازی خانه‌ ای قدیمی در قلب تهران، فرصتی مغتنم برای هر دفتر معماری است. این موضوع زمانی اهمیت دو چندان پیدا می‌کند که کارفرما، یکی از چهره‌های ارزشمند فرهنگ و هنر ایران باشد. هایده چنگیزیان، از نخستین زنان رقصنده باله در ایران است که باله فرنگی را در شکل ایرانی آن عرضه کرد. ملک مورد نظر، که خانه ای قدیمی و رو به تخریب بود، در سال ۱۴۰۱ توسط ایشان خریداری شد. ایشان قصد داشتند موزه ای تاسیس کنند که به گفته خودشان، داستانی مصور باشد از تمام رویدادها و افرادی که نقش مهمی در زندگی ایشان بازی کرده اند. محلی جهت به نمایش گذاشتن گنجینه هنری ایشان و برگزاری رویدادهای هنری.

خواست کارفرما، خانه ای بود به سبک خانه های سنتورینی یونان، با دیوارهای سفید و در و پنجره های آبی. چالش اصلی پروژه برای ما، ایجاد هماهنگی بین خواسته کارفرما و حفظ اصالت خانه ایرانی بود. بدین منظور، با مطالعه پیرامون خانه های ایرانی و با رویکرد احیای فضاها و المانهای موجود در ساختمان طرح کلی پروژه شکل گرفت.

ساختمان با قدمتی حدود ۷۰ سال و زیربنای۲۲۰ متر مربع در دو طبقه، واقع در بن بست اول در ابتدای خیابان هانری کربن می باشد. قرار گیری در پهنه فرهنگی رودکی و مجاورت این ملک با مراکز مهم فرهنگی مانند تئاتر شهرزاد، تئاتر نوفل لوشاتو، وَست گالری وخانه سرهنگ بهرامی، از نکات جالب توجه در مورد محل قرار گیری ملک است. در طبقه همکف، سرسرای ورودی، اتاق نمایش و اجرا، آشپزخانه و انبار قرار گرفته. در نیم طبقه اول، سرویسهای بهداشتی عمومی در محل قدیم خود بازسازی شد. در طبقه اول دو گالری قرار دارد که بوسیله یک درگاه با هم مرتبط هستند، بالکن کوچکی در سمت جنوب گالری جنوبی قرار دارد. در طبقه دوم، اتاق مدیریت قرار دارد که دارای یک سرویس و حمام است و یک بالکن وسیع در سمت جنوب اتاق. دو انبار در دو نیم طبقه دیگر ساختمان قرار دارد که یکی از آنها به اتاق سرور اختصاص داده شد.

در جریان احیا گچکاری ساختمان، توجهمان به آجرکاری و نعل درگاه های چوبی قدیمی درها و پنجره ها جلب شد، در بخشهایی از ساختمان، این آجرکاری با ارزش از گچ تمیز و بندکشی آنها مرمت شد و بصورت نمایان به نمایش درآمد و این خود به یکی از المانهای شاخص پروژه تبدیل شد. المانها و بخشهای ارزشمندی مانند هندریل گچی راه پله، پله های موزاییک درجای راه پله، تیرهای چوبی نعل درگاه درها، در های چوبی و نمای اصلی بنا که از سیمان شسته بود، تعمیر، مرمت و در مواردی مطابق نمونه قدیمی از نو ساخته شد.

در ورودی راه پله، یک آینه و چوب بار باله، بصورت سمبلیک طراحی و اجرا شد تا در بدو ورود به ساختمان، سابقه هنری صاحبِ خانه، برای مراجعه کننده آشکار شود. کلیه پنجره های جنوبی ساختمان بصورت قدی درآمد و در طبقه همکف، بازشو پنجره به گونه ای طراحی شد که ارتباط حیاط با فضای اجرا، کامل و بدون مزاحمت صورت پذیرد. برای کلیه پنجره ها، شب بندهای چوبی به گونه ای طراحی شد که هم سایه مناسب ایجاد کند و هم در موقع نیاز با قفل کردن آن‌ها، از خانه محافظت شود.  پرگولای ورودی با تنه های باریک درخت احیا شد تا شاخه های درخت پیر مو، روی آنها قرار گیرند و سایه ای دلنشین در ورودی حیاط ایجاد کنند و با صدای آب حوضی که در گوشه باغچه ایجاد کردیم، حال و هوای حیاط خانه ایرانی را زنده کنیم.

در ادامه خط معمار شما را به دیدن سایر بازسازی موزه هایده چنگیزیان تصاویر دعوت می نماید.

تحریریه خط معمار

منبع: اقتباسی از دانشنامه هنرمعماری