حمید بابایی / مرتضی علی نیا مقدم

معماری ساختمان تجاری-مسکونی مرز ، دفتر معماری هرم

توسط مینا مقدم · منتشر شده آذر ۱۲, ۱۳۹۸ · بروزرسانی شده آذر ۱۳, ۱۳۹۸

معماری ساختمان تجاری-مسکونی مرز ، دفتر معماری هرم

اطلاعات پروژه معماری ساختمان تجاری-مسکونی مرز

معماری: دفتر معماری هرم

معماران اصلی: مرتضی علی نیا مقدم، حمید بابایی، هیوا ابن عباس

موقعیت: ایران، کردستان، بانه

کارفرما: آقای عیوب فتاحی

پیمانکار : هیوا ابن عباس، ناصر شعبانی

مساحت سایت: ۵۰۲ مترمربع

مساحت بنا: ۱۶۰۵ متر مربع

تیم طراحی: بهاره شیسی، مرضیه گلشاهی، فاطمه اسدسلیمانی، اندیشه اسکوئی، احسان کازرونی، سحر بیگدلی

نوع کاربری ساختمان: تجاری-مسکونی

سال: ۱۳۹۶ آغاز-۱۳۹۸ اتمام

فرم-عملکرد

حدود یک قرن پیش، لویز سالیوان از پیشتازان معماری مدرن، یکی از معروف ترین شعارها در معماری مدرن را معرفی کرد.

فرم تابع عملکرد است.

این شعار به عنوان یکی از ویژگی های اصلی معماری مدرن شناخته شد و از آن زمان تاکنون پایه و اساس طراحی و داوری در بسیاری از پروژه های معماری پس از وی بوده است. ماهیت این شعار این بود که شکل کلی ساختمان با توجه به عملکردش تعریف شده و به این ترتیب فرمهای خاصی برای ساختمانهای مسکونی ، تجاری ، فرهنگی و سایر ساختمانها شکل گرفته است. سالهاست که این ویژگی در صدر طراحی پروژه های معماری قرار دارد. اما با گذشت زمان و نیازهای جدید اجتماعی و فرهنگی و همچنین پیشرفت فناوری ، پروژه هایی با عملکردهای متفاوت، ماهیت جدیدی به خود گرفتند.

Rome Callas در کتاب S.M.L.XL پروژه های معماری را از نظر مقیاس ارزیابی کرده و شکل پروژه ها را تحت تأثیر مقیاس و تأثرات اجتماعی می داند. موقعیت این ساختمان تجاری-مسکونی در نبش خیابان واکنشی است در برابر شعار (تبعیت فرم از عملکرد). با توجه به عملکرد تجاری و مسکونی (تک واحدی) و همچنین مقیاس و نسبت پروژه ، مهمترین چالش پروژه هماهنگی این دو کارکرد در حجم ساختمان بود و سوال این است که آیا فرم واقعا از طراحی تابعیت می کند؟

متن / سایت / برنامه

ساختمان تجاری-مسکونی مرز در شهر مرزی بانه در استان کردستان قرار دارد. بانه در دامنه شمالی کوههای زاگرس واقع شده و از آب و هوای کوهستانی برخوردار است. برای جلوگیری از اتلاف گرما ، بافت شهر کاملاً متراکم است. سنگ به عنوان متریال اصلی در نمای ساختمان ها به کار می رود و بیش تر ساختمان ها دارای نمایی با طیف رنگی کرمی-خاکی هستند. سایت پروژه در یکی از میدان اصلی شهر و در کنج کوچه ای واقع شده است.

برنامه پروژه به صورت یک ساختمانی چند منظوره تعریف شده بود که در آن فضای زیرزمین با عملکرد خدماتی(باشگاه ورزشی و پارکینگ)، طبقه همکف و نیم طبقه ی آن دارای عملکرد تجاری و طبقه روی همکف به یک واحد مسکونی اختصاص یافت. کارفرما می خواست تا طبقه تجاری زیر زمین با طبقه تجاری همکف در عین داشتن ورودی مجزا از واحد مسکونی، به همدیگر نیز مرتبط باشند. بنابراین طرح پروژه در یک واحد تجاری و یک واحد مسکونی خلاصه می شد. کنار هم قرار دادن این دو کارکرد که از نظر ماهیت و نیاز کاملاً متفاوت هستند و هماهنگی آنها در یک پروژه مهمترین چالش طراحی بود.

پلان

با توجه به طرح پروژه (یک واحد تجاری و یک واحد مسکونی) و مقیاس پروژه نسبت به بافت ریز شهری ، مهمترین مسئله ی پروژه، همپوشانی بین این دو کارکرد بود. سوال اصلی این بود که چگونه این پروژه می تواند خود را به صورت حجمی یکپارچه معرفی کند و به علاوه پاسخی در مقابل شعار معماری مدرن باشد( فرم تابع عملکرد است). بنابراین ، به دلیل وجود دو عملکرد متفاوت در پروژه و تأثیرات آنها بر روی جداره بیرونی و ارزش بصری آنها در حجم (از نظر تناسبات طولی و ارتفاعی) ، یک حجم یکپارچه و هماهنگ که عموماً به صورت فرمی پیوسته مشاهده می شود ، مورد بررسی قرار گرفت. جهت پیشبرد این ایده و با توجه به تناسبات طولی، عرضی و ارتفاع ساختمان از استراتژی خرد کردن حجم استفاده شد.

با توجه به فضای داخلی پروژه و نیاز این فضاها به نور، صفحاتی در نظر گرفته شد که با قرار گرفتن آن ها در کنار یکدیگر حجم اصلی شکل گرفت. این صفحات و نوع تقسیم بندی آن ها بر اساس نسبت طلایی برای افزایش بازدهی بصری شکل گرفته است. برای فضای تجاری، صفحاتی با مقیاس بزرگ تر و بازشو هایی وسیع تر و برای فضاهای مسکونی به دلیل عملکرد داخلی آن، بازشو هایی متناسب با آن فضاها شکل گرفت.

پلان

در زمان شکل گیری پلان واحد مسکونی، در خواست کارفرما، طراحی فضایی کاملا مسطح و باز در یک طبقه بود. در ابتدا عرصه های خصوصی و عمومی برای شکل گیری واحد از یکدیگر جدا شدند. یک حیاط خصوصی به مساحت ۱۰۰ متر مربع در کنار واحد مسکونی ایجاد شد. این فضای اصلی نیمه باز در پروژه را شکل می دهد و حریم خصوصی به بخش بیرونی را شکل می دهد. دسترسی به حیاط از هر دو بخش فضای عمومی و فضای خصوصی( اتاق های خواب) امکان پذیر است و از طرفی دیگر نور فضای داخلی از این حیاط تأمین می شود.

در ادامه خط معمار شما را به دیدن تصاویر دعوت می نماید.