معماری آپارتمان مسکونی ۲۱۰، مهرشهر کرج

عنوان پروژه: آپارتمان ۲۱۰
آدرس: کرج، مهرشهر
شرکت مشاوره: مهندسین مشاور نگین شهر آینده
معمار مسئول: علی نقوی نمینی
همکاران طراحی: امیر لکپور، نسترن اسماعیل بیگی، محمد تقی دیبایی، خورشید مظاهری، مرضیه مهرپو

تاریخ شروع و اتمام کار: 91 -93

مساحت زمین: 1000 مترمربع

مساحت ساخته شده: ۲۶۰۰ مترمربع

مشاور سازه: سهیل آصف

مشاوره تاسیسات مکانیکی و الکتریکی: محمد علی الهیاری

شرکت سازنده: گروه سپنتا

مدیر اجرایی پروژه: بهزاد منادی زاده

تیم اجرایی پروژه: فرزاد منادی زاده، فرشید کریمی

نظارت: علی زندیه

طراح سه بعدی: امیر لکپور

مشخصات پروژه

آپارتمان ۲۱۰، مجموعه  ای با تعداد ۱۱ واحد مسکونی به زیربنای کل ۲۵۰۰ متر مربع است که در زمین به مساحت ۱۰۰۰ متر مربع در فاز دوم محله مهرشهر کرج بنا شده است. متراژ واحدهای آپارتمانی متغییر بوده و از واحد های ۱۱۵ متر مربعی تا آپارتمان سه خوابه ۲۱۰ متر مربعی را شامل می شود. ساخت این مجموعه از تابستان سال ۱۳۹۱ آغاز گردید و در بهار سال ۱۳۹۳ پایان یافت.

مسئله بستر طرح

مهرشهر کرج را شاید بتوان از تنها بازماندگان بافت باغ شهری کرج نام برد. هرچند این محله شهری نیز از آسیبهای ناشی از توسعه های پرتراکم شهری بی نصیب نمانده است ولی به دلیل شبکه فضای سبز موجود و حضور باغات، همچنان به عنوان یکی از با کیفیت ترین بافتهای شهری کرج محسوب می گردد.

ولی مسئله مهم این محله، روند پر شتاب توسعه و افزایش تراکم انسانی و ساختمانی در آپارتمانهای نو ظهور آن و تغییر این فضای شهری است. به این ترتیب، مسئله ارتقای کیفیت فضای سکونتگاهی در آپارتمانهای با تراکم متوسط، به عنوان مهمترین مسئله طراحی این پروژه تعریف شد و ایده های کلی و جزئی در طرح و برنامه پروژه در راستای پاسخ به این مسئله و ارائه راه حل معمارانه پایه ریزی گردید. از این رو سعی شده است که از یک سو با مطالعه بستر طرح و مفهوم فضا در آن و با ترکیب و تعادل بین توده و فضای ساختمان، کیفیت و کمیت فضا (در برابر توده)، چه در حوزه های عمومی و چه در حرایم خصوصی، ارتقا یابد و از سوی دیگر با فراهم ساختن الگوها و ساختارهای متنوع سکونتگاهی، پاسخ بهتری به گوناگونی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و نیازهای متغیر ساکنین آن ارائه شود.

فضای باز (فضا) در برابر فضای بسته (توده)

یکی از مهمترین ویژگیهای فضای سکونتگاهی در باغ شهرها و همچنین در مهرشهر، اهمیت فضای باز و سبز سکونتگاهی است. ارتباط خانه با حیاط و یا باغ، مستقیم و بی واسطه بوده و سپری نمودن ساعاتی از شبانه روز در فضای باز در زندگی روزمره نقش مهمی داشته است. لذا در این پروژه سعی شده است با وجود تراکم زیاد ساختمانی و جمعیتی، نقش فضای باز سکونتی مطالعه شود و بنا از تعامل فضاهای بسته (توده) با فضاهای باز (فضا)، چه در حوزه های عمومی و چه در حرایم خصوصی، سازمان یابد.

فضای باز عمومی

پله ارتباط عمودی ساختمان، بهانه ای برای توسعه عمودی فضای باز عمومی شده است. وجود گلجایها و باغچه ها و حضور درختچه ها و گیاهان در امتداد این محور عمودی، تراسهای سبز و حیاطهای مطبق را شکل داده است و به این ترتیب ارتباط آپارتمانها را، حتی در طبقات بالاتر، با فضای باز عمومی تامین نموده است. به دلیل کنترل اشراف فضاهای عمومی به آپارتمانها، بازشوهای سکونتگاه ها به حیاطهای مطبق محدود و کنترل شده اند. هویت درونگرای این فضا به همراه دیوراهای آجری آن، نشانه هایی از کوی و برزنهای سکونتگاهی را به همراه دارد و با ایجاد برش در بنا، نمای آن را به ترکیبی از دو بخش متفاوت درونگرا، در حوزه های باز عمومی و برونگرا، برای کسب نور و دید مناسب در آپارتمانهای خصوصی بدل ساخته است.

این کریدور را که مستقیما با فضای باز حیاط و خیابان در ارتباط است، می توان به عنوان یک فضای شهری قلمداد نمود که در پروژه صعود کرده است و مفهوم متفاوتی از الگوی واحد همسایگی در آپارتمانها را ارائه می دهد که با ایجاد سکانسهای متفاوت و متنوع، از تاریک تا  روشن و از کوچه های عمودی و تنگ تا تراسهای فراخ و از فضاهی نیمه سرپوشیده و ساباطها تا حیاطهای سرباز و آفتابگیر، جذابیت این فضای شهری افزایش یافته است. همچنین تنوع عملکردی در گوشه های متفاوت این حوزه و گوناگونی پرسپکتیو در مسیرهای متنوع و دسترسی آن در هر طبقه با واحدهای آپارتمانی آن باعث شده است که این تراسهای مطبق را به صورت یک فضای آزاد (دمکراتیک) محلی برای استفاده تمامی ساکنین با سلیقه ها و سن های مختلف فراهم سازد.

فضای باز خصوصی

یکی از مهمترین فضاها در الگوهای سکونتگاهی مهرشهر، تراسها و بالکنهای مشرف به فضاهی سبز هستند. در این پروژه نیز با توجه به پتانسیل فضای سبز موجود در همسایگی، تراسهای یک طبقه و یا دو طبقه برای آپارتمانها و واحدهای دوپلکس، طراحی شده است.

پاسخ به گوناگونی

با افزایش روند توسعه در ساخت و سازهای شهری و با تغییر جریان شخصی سازی به انبوه سازی، یکی از چالشهای مهم در برنامه ریزی و طراحی این گونه آپارتمانها، پاسخگویی به نیازهای گوناگون ساکنین است و عموما این گونه پروژه ها در شرایطی با معمار مطرح می گردند که طراح، قبل از طراحی، اطلاع دقیق و مشخصی از نیازهای ساکنین آینده آن ندارد. به این ترتیب در این گونه پروژه ها، نقش معمار از طراح خانه برای یک کارفرما با خواسته های مشخص، به برنامه ریز شهری، در تامین نیازهای عمومی خانه، تغییر پیدا می کند و مدل و الگوی نهایی همسایگی و سکونت، که موضوع پروژه مذکور است، از طلاقی دو نقش طراحی و برنامه ریزی حاصل خواهد شد.

لذا در این پروژه، تنوع الگوها و فضاهای سکونتی در پاسخ به گوناگونی اجتماعی ساکنین، یکی از مهمترین ایده های توسعه طرح و  برنامه پروژه محسوب می گردد تا به این ترتیب بتواند گروه بیشتری از جامعه را مخاطب قرار داده و انطباق بهتری با نیازهای گوناگون ساکنین به عمل آورد.

البته با توجه به نیاز کلی مطالعه شده، عموما آپارتمانهای با تعداد ۲ یا ۳ اتاق خواب بهترین پاسخ خواهد بود ولی نحوه سازماندهی فضایی این آپارتمانها و چینش زیر فضاهای داخلی آنها در یک طبقه و یا در دو طبقه (به صورت آپارتمانهای دوپلکس) مورد مطالعه قرار گرفت و گزینه های مختلف برای الگوی فضایی طراحی شد. به این ترتیب کل مجموعه مشتمل بر یازده واحد آپارتمان متفاوت از یکدیگر شکل گرفت.

تامین نور و منظر

ساختمان در جبهه شمالی ملک بنا گشته است و همسایه شرقی این پروژه نیز فضای سبز شهری است. عموما در زمینهای شمالی، تامین نور و منظر ساختمان فقط از جبهه جنوبی امکان پذیر است. البته طبق ضوابط ساختمانی مهرشهر، رعایت فاصله ساختمانها از سه لبه دیگر زمین، امکان تامین نور را تامین می نماید ولی این امکان بایستی از طریق بازشوهایی تامین شود که قوانین عدم اشراف به بنا های مجاور را رعایت کرده باشند. به این ترتیب نور فضاها از طریق پنجره های با ارتفاع رعایت اشراف تامین می گردد که عملا هم کیفیت نور را کاهش می دهد و هم منظر درخوری را برای فضا تامین نخواهد کرد. به همین دلیل تامین نور و منظر به یکی از مهمترین چالشها برای این گونه آپارتمانها محسوب خواهد شد. در پروژه مذکور، برای کنترل این دو فاکتور مهم در فضاهای سکونتگاهی، چند راه کار به صورت توامان مورد استفاده قرار گرفت.

نورگیری حداکثری از جبهه های اصلی

با توجه به اینکه دو جبهه جنوبی و شرقی امکان دید و نور مستقیم را دارند، سعی گردید که کلیه فضاهای اصلی در آپارتمانها در لبه این دو جبهه ساماندهی شوند.

بالکن به عنوان فیلتر فضایی

برای تامین نور از لبه های شمالی و غربی به دلیل مسئله اشراف و عدم امکان تامین پنجره مستقیم به سمت همسایه، از تراس به عنوان فیلتر فضایی استفاده شد به این گونه که فضا از طریق بازشوهای قدی و وسیع، مستقیما با تراس در ارتباط هستند و در عوض کنترل اشراف در لبه های تراس مذکور صورت گرفته است. به این ترتیب نور بیشتری برای فضا قابل تامین است و همچنین فضای تراس نقش تامین منظر نیز برای اتاق دارد.

نورگیری از سقف

در طبقات فوقانی همواره فرصت بهره گیری از نور طبیعی از سقف وجود دارد. این راهکار نیز به عنوان یکی از مهمترین روشهای تامین نور برای فضاهای عمیق داخلی در این پروژه مورد استفاده قرار گرفته است. نورگیری از سقف پله ارتباطی دوپلکس شمالی به تامین نور مستقیم فضاها در جبهه شمالی کمک می نماید. همچنین نور طبیعی علاوه بر تعریف فضا، منظر آسمان در روز و شب را برای فضای داخلی مهیا می سازد. علاوه بر آن، نور قسمتی از آپارتمانهای غربی، به طور غیر مستقیم از نورگیر سقف لابی های مشاع تامین شده است.

 

استودیو معماری سفید

تحریریه خط معمار

منبع: Caoi.ir

تعداد بازدید: 6,250