معماری و طراحی نما ساختمان مسکونی ارسی‌ خانه – استودیوی معماری کیوانی + پلان و کانسپت

معماری و طراحی نما ساختمان مسکونی ارسی‌ خانه – استودیوی معماری کیوانی

معماران: نیما کیوانی و سینا کیوانی
اجرا: محمد مشعوف
همکاران طراحی: لادن مستوفی و اکبر خلج
سازه: رضا هوشیار خواه
نظارت بر اجرا: نیما کیوانی
آدرس: تهران – خیابان نصر (گیشا) – خیابان علیایی ( پیروزی غربی)- پلاک ۱۰۴

موقعیت ساختمان جنوبی
کاربری : مسکونی (۱۰ واحد مسکونی ) .
سال شروع : ۱۳۹۲
سال خاتمه : ۱۳۹۴
سازه بنا : بتن و در ۷ طبقه .
مساحت زیربنای کل ساختمان ۱۴۰۹ متر مربع است که مساحت زیربنای مسکونی ۹۱۴ مترمربع و سهم مشاعات ۴۹۵ مترمربع می باشد. مساحت مشاعات در هر طبقه مسکونی ۲۱ مترمربع است.

ایده طراحی:
ایجاد فضایی با حس مکان معماری ایرانی در عین حال مدرن با در نظر گرفتن نیازهای زیستی انسان، ایده کلی طراحی بنا بوده است. در این راستا به عناصر آب، گیاه و نور توجه ویژه ای شد؛ چه در نما و دیوارهای داخلی، و چه در پشت بام و رمپ و پارکینگ؛ در واقع کانسپت طراحی بنا، فرم مدرن اُرسی است که بصورت یک شبکه چوبی همراه با شیشه های رنگی بصورت پوسته دوم به جداره نما اضافه شد و این امکان در طراحی دیده شد که کاربر، مانند پنجره اُرسی آن را بالا و پایین ببرد و بدین ترتیب علاوه بر استفاده از بازی نور و رنگ بتواند با باز کردن آن، آنرا به سایبان تبدیل کند.

توجه به قاب بندی معمارانه و اصل شفافیت در معماری نیز از نکات مورد توجه در طراحی بوده است و مبحث بعد چهارم در معماری نیز از ایده های کلی طراحی بود. قابل ذکر است به دلیل واقع شدن ملک در منطقه متوسط شهر، با محدودیت اقتصادی در پروژه روبرو بودیم و گروه معماری با استفاده از متریالهای ارزان و نوع طراحی، دست به خلاقیت زد.

ویژگی های خاص ساختمان مسکونی اُرسی خانه :
۱٫ در نظر گرفتن عناصر اصلی فضایی معماری ایران، (نور، آب، گیاه)
۲٫ توجه به محیط زیست و معماری پایدار با ایجاد فضاهای سبز
۳٫ توجه به طراحی نورپردازی
۴٫ استفاده از سیستم های هوشمند جهت بهینه سازی مصرف در نورپردازی و تاسیسات و آبیاری قطره ای
۵٫ توجه ویژه به المان سنتی ایرانی (پنجره اُرسی) به شکل مدرن در طراحی پوسته نما و فضاهای داخلی
۶٫ توجه ویژه به جلوگیری از اتلاف حرارت و انرژی
۷٫ توجه به اصل دعوت کنندگی فضا در طراحی ورودی بنا با توجه به فرم و استفاده از گیاه و نورپردازی ویژه پیاده روی مقابل آن.
۸٫ در نظر گرفتن بعد چهارم در معماری (زمان) با جابجایی تراس ها در نمای شمالی تا کاربران در هر طبقه کادر و منظر منحصر به خود را داشته باشند.
۹٫ توجه به اصل شفافیت و بازی با نور و کادربندی در فضای ورودی طبقه همکف با الهام از معماری خانه های ایرانی بخصوص خانه های کاشان

جلوگیری از اتلاف حرارتی در طراحی نما:
نمای ساختمان بصورت دو جداره با چوب ترمو و شیشه رنگی پوشیده شده است که علاوه بر زیبایی تابش نور رنگی به فضای داخل نقش سایه بان نیز دارد.
این پوشش علاوه بر تاثیر بصری تاثیرات اقلیمی نیز دارد
انرژی انتقالی از طریق تشعشع، در ارسـی هـا حدود یک سوم حالتی است کـه صـرفا از شیـشه سـاده استفاده شده باشد. ولی متاسفانه قسمت عمـده ای از انـرژی با این وجود، توسط شیشه های رنگی جذب می شود و بر اثر گسیل طـول مـوج هـای بلند دوباره به داخـل برمـی گـردد.

گسیل طول مـوج هـای بلند به داخل ساختمان (توسط شیشه های رنگی گرم شده بر اثر جذب تابش) میتواند تأثیر مثبت آنهـا در جلـوگیری از ورود انـرژی تابـشی مستقیم را خنثی سازد در نتیجه استفاده از شیشه های رنگی در مناطق اقلیمی مانند تهران باید دوجداره با شیشه ساده باشد بطوریکه شیشه رنگی در سمت خارج و شیشه ساده در سمت داخل ساختمان باشد. این امر باعث دفع انرژی زیاد تابشی در تابستان و مانع خروج تابشی گرما در زمستان میشود.

تراس هایی با قاب بندی منحصر به خود:
تراسها با قابهایی از جنس سنگ تراورتن کادر شده اند که نحوه جانمایی آنها در نما با الهام از بحث بعد چهارم در معماری است که بدین صورت تراس ها و جابجایی آنها، علاوه بر ایجاد تحرک و پویایی در نما و ایجاد تجربه متفاوت منظری هر ایوان، که کاربران در هر طبقه  میتوانند کادر و منظر منحصر به خود را داشته باشند، به خوبی مفهوم بعد چهارم (زمان) در معماری را پیاده میکند.
قاب بندی دور تراس ها با الهام از قاب بندی فضاهای ایرانی همچون خانه طباطبایی های کاشان با شکلی مدرن ارائه شده است. که در عین تاکید بر ایوان با استفاده از حجم و فرم منحصر هر یک با ایجاد زاویه متفاوت  تابش مناسب آفتاب به فضای داخلی را در زمانهای مختلف بهبود می بخشد.

پوشش گیاهی نما:
با توجه به اهمیت توجه به گیاه در معماری ایرانی پوشش گیاهی مناسب در نما بصورت نواری طراحی شده است که از آبیاری قطره ای در آن استفاده شده و گلدانها بصورت ریلی قابل جابجایی هستند.

ایده طراحی فضای ورودی و رمپ:
قاب ارائه شده در فضای ورودی طبقه همکف با الهام از بازی نور راهروی ورودی خانه عامری ها، بگونه ای است که شخصی که از درب ورودی ساختمان وارد بنا می شود به یک باره با تصویری با عمق میدان زیاد روبرو میشود که در انتهای آن سه آبنما در کنار فلاور باکس گیاهان دیده میشود، در طول این مسیر هم سعی شده با جداره سازی ویژه دیوارها با الهام از فضای شاه نشین خانه های کاشان با استفاده از چوب و شیشه رنگی و نورپردازی موضعی حسی ناشی از فضای اُرسی دار را تداعی کند و با توجه به کاربرد سقف کاذب کشسان شفاف به طول تقریبی بیست متر، بصورت آسمان شب؛ بصورت برنامه ریزی شده نگاه مخاطب از بین آن فضای تاریکتر همراه با بازی نور و رنگ به سمت قاب نهایی که همانا تابلوی بازی آب و گیاه و نور است هدایت می شود.
در طراحی فضای رمپ به دلیل عدم وجود حیاط سعی شد با استفاده از نصب فلاورباکس بر روی دیوارها و کاشت گیاه در جداره ها و کف رمپ حس مکانی بهتری ایجاد شود.

۷ طبقه شامل:
– طبقه همکف به مساحت ۱۹۵ مترمربع شامل ورودی اصلی ساختمان،  ۶ واحد پارکینگ، پله ارتباطی به طبقات و آسانسور
– طبقه زیرزمین به مساحت ۱۹۵ مترمربع و شامل ۴ واحد پارکینگ  ، پله ارتباطی به طبقات و آسانسور .
–  طبقه اول به مساحت   ۱۹۵ مترمربع شامل ۲ واحد مسکونی ، پله ارتباطی و آسانسور،که واحد شمالی (سمت گذر) به مساحت ۷۰ مترمربع و تک خوابه است و واحد جنوبی (سمت حیاط) به مساحت ۱۰۴ مترمربع و دو خوابه است. مساحت مشاعات در هر طبقه ۲۱ مترمربع می باشد .
– طبقه دوم تا پنجم: که مساحت  هر طبقه  ۲۰۶ مترمربع شامل ۲ واحد مسکونی ، پله ارتباطی و آسانسور،که واحد شمالی (سمت گذر) به مساحت ۸۱ مترمربع و دو خوابه است و واحد جنوبی (سمت حیاط) به مساحت ۱۰۴ مترمربع و دو خوابه است .
– روف گاردن ایجاد شده در بام این ساختمان  با مساحت ۱۹۰ مترمربع   دارای  فضای سبز و جایگاه استراحت (آلاچیق و پرگولا).
– تاسیسات: گرمایش پکیج و سرمایش چیلر تراکمی و فن کویل سقفی

فضای داخلی:
از آنجا که فضای ساختمان مسکونی باید دارای حس آرامش و امنیت باشد و در فرهنگ ایرانی کبوتر سمبل صلح و آرامش است
با الهام از فضای کبوتر خانه های تاریخی ایرانی در طراحی فضاهای داخلی مانند باکس پله و ورودی واحدها و استفاده از مجسمه های کبوتر در داخل این فضاها به شکل جدید، کمک زیادی به تاثیر حس فضا شد و خریداران ساختمان هم از این ایده استقبال خوبی کردند.

با وجود محدودیت مساحت واحدها و مشاعات سعی شده پیش ورودی کوچکی ایجاد شود و با باز شدن درب آپارتمان کلیت داخل واحد از دید آنی محفوظ بماند. در طراحی عملکردی پلان و خلق فضاها و ارتباط آنها ، به جداسازی فضاهای عمومی و خصوصی توجه شده و فضاهای اتاق خواب و سرویسها دارای حوزه بندی مجزا از فضاهای آشپزخانه و پذیرایی می باشد. فراخی و دل بازی و رعایت استانداردها در تخصیص حداقل مساحت لازم برای هر فضا از نکات مورد توجه طراح بوده و محدودیت مساحت زمین و خواسته کارفرما مبنی بر دو واحد بودن هر طبقه ، مانع خلاقیت در آفرینش فضاها نشده است.
با طراحی نورپردازی و سقف کاذب و طراحی بدنه دیوارها در ورودی همکف و مشاعات و راه پله و داخل واحدها و انتخاب رنگ و بافت متنوع و حساب شده متریال ها، از هرسه بعد برای تعریف فضاها استفاده شده است. در طراحی کابینت آشپزخانه واحدها هم سعی شد با در نظر گرفتن فضای پرت بالای کابینتها در طراحی به عنوان قفسه های اضافی علاوه بر جادارتر کردن کابینت، از نظر فرم بصری،  زیبایی متفاوتی به آن داده شود.

روف:
با توجه به اهمیت فضای حیاط در معماری و تاثیر روانی طبیعت و گیاه و با توجه به این نکته که عملا به دلیل جنوبی بودن ملک و گذر مسیر رمپ طبقه منفی یک فضایی برای حیاط باقی نمانده بود مشاور بر آن شد که با طراحی بام سبز کمبود این مکان را جبران کند و از طرف دیگر به اهداف معماری سبز نزدیکتر شود.

در طراحی بام سبز پیشنهادی نکات زیر مد نظر قرار گرفته اند:
۱-    با توجه به نیاز احتمالی ساکنین آینده به استفاده همزمان ۲ یا چند خانواده سعی شد با توجه به محل قرار گیری خرپشته در وسط بام، در ۲ سمت آن فضایی برای نشستن طراحی شود که عملا به هم دید نداشته باشند.
۲-    استفاده از آب و آبنما در طراحی بام متناسب با الگوهای حیاط خانه ایرانی
۳-    در طراحی نقاطی جهت جانمایی احجام هنری، مجسمه ها ، تندیس ها و اُبژه ها اختصاص داده شد. در راستای برگذاری نمایشگاه های کوچک احتمالی توسط ساکنین
۴-    استفاده از گلدان ها و فلاورباکس برای تاکید بیشتر به گیاهی خاص.

گروه معماری در انتخاب نوع پوشش گیاهی طرح پیشنهادی بام به نکات زیر توجه داشت:
۱-    با توجه به مقیاس کوچک فضا سعی شد از گیاهانی که دچار تغییرات فصلی کمتری هستند استفاده شود. چرا که تغییرات در فضاهای کوچک با جزئیات بیشتری به چشم می آیند.
۲-    سعی شد که بخش بیشتر پوشش گیاهی به گیاهان چهار فصل و همیشه سبز و بخش کمتر آن به پوشش گیاهانی فصلی اختصاص یابد؛ تا در عین لطافت و زیبایی حاصل از گل ها و گیاهان فصلی شاهد پوششی سبز در تمام فصول باشیم.
۳-    از گونه هایی که طول عمر بیشتری دارند استفاده شد.
۴-    از انتخاب گونه هایی که دارای برگهای سمی هستند یا از خود گازهای سمی دفع می کنند پرهیز شد.
۵-    از گیاهانی که گرده افشانی زیادی دارند و یا آلرژی زا هستند استفاده نشد.
۶-    توجه به نیاز آب همسان با ریشه افکنی متناسب آنها در کاشت گیاهان مختلف در کنار هم.

پلان طبقات:

پلان پارکینگ

پلان طبقه اول:

پلان پارکینگ (طبقه صفر)

پلان روف گاردن (پشت بام)

جوایز و افتخارات

مسابقه‌ی A’ Design Award  یکی از معتبرترین مسابقات بین‌المللی طراحی دنیاست که هر ساله، طراحان خلاق بسیاری از کشورهای جهان را گرد هم می‌آورد تا برای کسب مقام در رشته‌های مختلف این چالش جهانی با هم رقابت کنند.

آنچه اعتبار این مسابقه را از سایر مسابقات بین‌المللی طراحی متمایز می‌کند، پروسه‌ی داوری آثار است؛ داوری این مسابقه در چندین مرحله و با مشارکت بیش از ۸۰ داور از میان کارشناسان حرفه‌ای سراسر جهان اعم از؛ چهره‌های آکادمیک، مدیران شرکت‌های بزرگ، مهندسین و تکنسین‌های اجرا، برندگان جوایز دوره‌های گذشته و مدیران برندهای معتبر جهان انجام می‌شود.

امسال(۲۰۱۶ میلادی) پروژه‌ی « ساختمان مسکونی اُرسی‌خانه » از ایران، کار مشترک دو برادر معمار به نام های « نیما کیوانی » و « سینا کیوانی » ، برنده‌ی مدال برنز این مسابقه در بخش معماری، ساختمان و سازه شده است.

و همچنین این پروژه امسال فینالیست و نامزد دریافت جایزه معمار در بخش ساختمان های مسکونی بود.

ساختمان مسکونی اُرسی خانه – استودیو معماری کیوانی و همکاران برنده مدال برنز جایزه بین المللی طراحی A Design Award

برادران کیوانی

تحریریه خط معمار

منابع: https://archline.ir – Mahtar – Dezeen