فراخوان “ایده” برای “جایگزینی مجموعه پلاسکو”

فراخوان “ایده” برای “جایگزینی مجموعه پلاسکو”

الف) طرح مسأله

۱) "ساختمان پلاسکو" نام مجموعه­ ای تجاری ـ خدماتی در شمال شرقی چهارراه استانبول (تقاطع خیابان­های جمهوری و فردوسی) بود که در سال­ های ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱ ساخته شد و بخش جنوبی آن با ارتفاع تقریبی ۶۵ متر از نخستین برج­های تهران و نشانه­ های "معماری مدرن" پایتخت به­ شمار می­ آمد.

۲) پس از انقلاب اسلامی، مالکیت عرصه آن با مساحت ۴۳۰۰ مترمربع در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت. لیکن سرقفلی ۵۸۰ واحد تجاری ـ تولیدی مستقر در دو بنای ۱۵ طبقه (برج جنوبی) و پنج طبقه (بخش شمالی) با مجموع زیربنای تقریبی ۳۲۰۰۰ مترمربع، که در زمینه پوشاک فعالیت داشتند، در مالکیت بخش خصوصی (افراد) بود.

۳) برج ۱۵ طبقه در آتش­ سوزی ۳۰ دی­ماه ۱۳۹۵ فروریخت و جان تعدادی از هموطنان و قهرمانان آتش­نشان را گرفت. در اثر این حادثه فاجعه­ بار، افزون بر آن عزای ملی، فضای کار نزدیک به ۳۰۰ واحد فعال در زمینه تولید و عرضه پوشاک نیز ویران شد و به بخش شمالی که حدود ۲۸۰ واحد مشابه در آن استقرار داشتند، آسیب جدی وارد آمد. این بنا هم به سبب خطر تکرار فاجعه مشابه، و براساس نظر مراجع ذیصلاح مبنی بر عدم استحکام، می­بایست جایگزین شود.

موقعیت ساختمان پلاسکو و پارکینگ مجاور در شرق چهارراه استانبول

 

۴) بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به پاس احترام به خاطره جانبازان آتش­نشان، از یک سو، و با توجه به بازتاب گسترده فاجعه فروریختن ساختمان پلاسکو در سطوح ملی و جهانی، از سوی دیگر، در نظر دارد دستیابی به "ایده یا ایده­ های برتر" برای "جایگزینی پلاسکو" را از طریق فراخوان عمومی، به مسابقه بگذارد. این فراخوان، در اجرای مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و به منظور جلب مشارکت همه علاقمندان و صاحبان اندیشه و نظر، برای "بازتعریف مجموعه پلاسکو"، صورت می­گیرد.

 

ب) بستر ایده­ پردازی: امکانات و محدودیت­ ها

۱) موقعیت: چهارراه استانبول یکی از مهمترین کانون­ های مرکز تاریخی تهران (تهران ناصری) محسوب می­شود که خاطره مدنی ـ اجتماعی (خیابان­های نادری و لاله­ زار، راسته فعالیت­های فرهنگی و هنری ـ ورود مدرنیته و …) گرانقدری را با خود حمل می­کند. با تسلط مطلق کمیت بر کیفیت در چند دهه گذشته نیز بار عملکردی ـ فعالیتی سنگینی بر این بخش از تهران تاریخی تحمیل شده و مجموعه­ های تجاری بزرگی (مثل بازار فردوسی و پاساژ کویتی­ها و …) در کنار مجموعه پلاسکو ساخته شده­ اند. تغییر ماهیت لاله­ زار از یک محور فرهنگی ـ هنری به یک راسته فروش کالاهای برقی نیز بر این فشار افزوده است.

۲) مجموعه­ ها و بناهای ارزشمند پیرامونی: ساختمان پلاسکو در یک بلوک شهری بین خیابان­های جمهوری (جنوب)، فردوسی (غرب)، منوچهری (شمال) و لاله­ زار (شرق) که تا اوایل قرن محله پیرنیا نام داشت، ساخته شد. مساحت این محله نزدیک به ۷/۵ هکتار بود که بخش عمده جنوب آن را باغات غرب لاله­ زار تشکیل می­داد. عرصه ساختمان پلاسکو نیز ناشی از تفکیک "باغ حسام­ السلطنه" بود. در اثر تفکیک باغات مذکور و تحولات تهران در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی، بناهای متعددی ساخته شد که بخشی از نماهای خیابانی در امتداد محورهای جمهوری، لاله­ زار، فردوسی و منوچهری از آن جمله­ اند. افزون بر این، مجموعه آموزشی ژاندارک به همراه کلیسا در مرکز این محله و مسجد هدایت و چند خانه به­ جا مانده از خانواده پیرنیا مهمترین بناهای ارزشمند پیرامون مجموعه پلاسکو را تشکیل می­دهند.

۳) مشخصات پیشین ساختمان پلاسکو:

– مساحت عرصه: ۴۳۰۰ مترمربع

– سطح کل زیربنا: حدود ۰۰۰، ۳۲ مترمربع (شامل حدود ۰۰۰، ۱۴ مترمربع در برج ۱۶ طبقه و حدود ۰۰۰، ۱۸ مترمربع در بنای پنج طبقه شمالی)

–  تراکم ساختمانی: ۷۰۰ درصد

– تعداد واحدهای کسبی در مجموعه: ۵۸۰ واحد (شامل ۲۹۷ واحد در برج و ۲۸۳ واحد در بنای پنج طبقه)

۴) محدوده طرح: بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به منظور ارتقای کیفیت فضایی ـ عملکردی مجموعه و اختصاص بخشی از آن به فضاها و امکانات رفاهی شهری، از یک سو، و تامین نیازهای خدماتی و تاسیساتی ـ تجهیزاتی مجموعه، از سوی دیگر، قطعه مجاور شرقی به مساحت ۵,۰۰۰ مترمربع را که لبه جنوبی آن (بَرِ خیابان جمهوری) با عرصه تقریبی ۷۵۰ مترمربع و زیربنای تقریبی ۱,۵۰۰ مترمربع در دو طبقه کاربری تجاری و باقیمانده آن با مساحت ۴,۲۵۰ مترمربع کاربری پارکینگ دارد، به عرصه پلاسکو اضافه کرده و محدوده طرح را به ۹,۳۰۰ مترمربع افزایش داده است.

 

۵) وضعیت محدوده در طرح تفصیلی ملاک عمل

– پهنه: پهنه S123 (محورها و گستره­های تجاری ـ اداری و خدماتی)

– تراکم ساختمانی: ۳۴۰ درصد، با حداکثر ارتفاع ۶ طبقه (با سطح اشغال ۸۰% در ترازهای همکف و اول و ۴۵% در طبقات بالا) + ۶۰% تراکم تشویقی برای تجمیع دو قطعه: تراکم ساختمانی کل ۴۰۰ درصد

 

پ) موضوع ایده­ پردازی

۱) ازتاب گسترده واقعه تاسف­ بار ۳۰ دیماه ۱۳۹۵ در افکار عمومی، خاطره قهرمانی شهدای آتش­نشان، و ضرورت توجه به ارتقای کیفیت محیط شهری در مرکز تاریخی تهران، انتظارات گوناگونی را از بازتعریف پلاسکو مطرح ساخته است.

۲) چشم­ انداز: بازتعریف مجموعه پلاسکو، فرصتی برای ایجاد یک فضای شهری مطلوب و یادآور خاطره جمعی شهروندان.

۳) ایده ­پردازی: بازتعریف پلاسکو، بدان سبب به فراخوان عمومی گذاشته شده است که همه علاقمندان و صاحبان اندیشه و نظر (از معماران و طراحان شهری، مهندسان، هنرمندان و نویسندگان گرفته تا تشکل­های صنفی و مردم­نهاد و حتی خود کسبه پیشین پلاسکو) در تبیین یک آرمان تحقق­ پذیر برای بازتعریف مجموعه پلاسکو مشارکت جویند.

 

ت) معیارهای پایه و محصول ایده­ پردازی

۱) معیارهای پایه

– بهره­ گیری از فرصت بازسازی پلاسکو برای ارتقای کیفیت فضایی و کارکردی بافت تاریخی این بخش از مرکز تهران و ایجاد یک فضای شهری مطلوب، یادآور جایگاه مدنی چهارراه استانبول در گذشته.

– یادمانی برای قدرشناسی شهر و شهروندان از شهدای آتش­نشان.

– توجه به حقوق مالکیت (اعم از عرصه و اعیانی)

– تلاش برای ایجاد برابری و تعادل بین هزینه­ ها و درآمدهای ناشی از بازتعریف مجموعه پلاسکو و مطرح نبودن رویکرد اقتصادی

– ایجاد یک قرارگاه مدنی در این مکان با توجه به ارزش­های مرکز تاریخی

– تحقق ­پذیری و توجه به قوانین و مقررات ملاک عمل

– ارائه ترکیبی نو به منظور شکل ­گیری یک مجموعه چندمنظوره شاخص در مرکز تهران

 

۲) نحوه ارائه محصول ایده­ پردازی

به­ منظور همسان­ سازی مدارک معرف ایده­ های پیشنهادی و تسهیل فرایند بررسی و ارزیابی، کلیه مدارک
می­بایست در قالب دو صفحه حاوی مطالب و نکات زیر با حجم حداکثر ۵ مگابایت به صورت PDF و قابل چاپ در قطع A3، به نشانی ایمیل دبیرخانه فراخوان ارسال شود:

۱ – متن توضیحی ایده شامل طرح مفهومی و الگوی فضایی (حداکثر ۳۰۰ کلمه)

۲ – حداکثر دو تصویر از ایده پیشنهادی

لازم به ذکر است، ایده­ هایی که ارائه آن­ها با چارچوب اعلام شده فوق منطبق نباشد مورد بررسی قرار نخواهد گرفت و بررسی تطبیقی با شرایط فراخوان قبل از ورود به مرحله ارزیابی، توسط برگزارکننده انجام خواهد شد.

 

۳) شرایط و چارچوب برگزاری مسابقه

– این فراخوان، براساس مصوبه شورای­عالی شهرسازی و معماری ایران در مورد ساختمان پلاسکو و در چارچوب آیین­نامه مصوب دبیرخانه دائم مسابقات معماری و شهرسازی (مستقر در وزارت راه و شهرسازی) صورت می­گیرد و تابع ضوابط و مقررات آن است.

– هدف از این فراخوان عمومی، دستیابی به ایده یا ایده­ های برتر برای بازتعریف مجموعه پلاسکو از طریق جلب مشارکت همگانی است. بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در نظر دارد تلفیق ایده یا ایده­های برتر را پس از گزینش آن­ها توسط هیئت داوری، همراه با ضوابط و الزامات فرادست، در تدوین برنامه کالبدی ـ فضایی مجموعه در گام طراحی بازتعریف مجموعه پلاسکو (که آن هم از طریق مسابقه صورت خواهد گرفت) به­ کار گیرد.

 

ج) ترکیب هیئت داوران و برگزارکننده مسابقه

۱) ترکیب هیئت داوران براساس آیین­نامه جامع برگزاری مسابقات معماری و شهرسازی کشور

– آقای دکتر مهدی حجت

– آقای مهندس حسین شیخ­ زین­ الدین

– آقای دکتر محسن حبیبی

– آقای دکتر پیروز حناچی

– آقای مهندس امیر فرجامی

– آقای مهندس علی اعطا

 2) برگزار کننده مسابقه: مهندسان مشاور باوند                                                                          

• مدیر مسابقه: آقای مهندس فرخ زنوزی

این مسابقه در چارچوب آیین­ نامه جامع برگزاری مسابقات معماری و شهرسازی کشور، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی معماری و شهرسازی و با حمایت دفترخانه دائمی آن برگزار می­شود.

 

چ) زمان بندی و جوایز فراخوان

۱) زمان­ بندی

– چهارشنبه ۱۳۹۶/۷/۵: اعلام رسمی فراخوان

– پنج­شنبه ۷/۶ تا شنبه ۱۳۹۶/۷/۱۵ ثبت نام در ­سایت و دریافت کد رهگیری

– پنج­شنبه ۱۳۹۶/۷/۲۰: تحویل ایده­ ها از طریق ارسال به نشانی ایمیل زیر:

Plascorebuild@gmail.com

– پنج­شنبه ۱۳۹۶/۷/۲۷: اعلام نتایج فراخوان

زمانبندی مسابقه تمدید شده است. لطفا لینک زیر را بخوانید:

مسابقه “ایده برای پلاسکو” تمدید شد

 

توجه:

 1) شرکت­ کنندگان می­بایست حداکثر تا پایان وقت اداری شنبه ۱۳۹۶/۷/۱۵ در وب­ سایت ثبت نام کنند.

 2) شرکت­ کنندگان می­بایست کد رهگیری را در گوشه سمت راست بالای دو صفحه پیشنهاد خود وارد کنند.

 3) پیشنهاد های فاقد کد رهگیری بررسی نخواهند شد.

 

۲) قدردانی

– به منظور تقدیر از ارائه­ دهندگان ایده­ های برتر برای جایگزینی پلاسکو، به ترتیب ۱۰، ۷ و ۴ سکه بهار آزادی به منتخبین اول تا سوم و یک سکه و لوح تقدیر به انتخاب­ شدگان تا رتبه دهم تقدیم خواهد شد و ترکیب ایده­ ها مبنای تدوین برنامه کالبدی در مسابقه طراحی پلاسکو قرار خواهد گرفت.

– علاوه بر جوایز فوق، کلیه ایده­ ها با حفظ مالکیت معنوی شرکت­ کنندگان، در تارنمای دبیرخانه فراخوان و انتشارات احتمالی موضوع (کتاب، کاتالوگ و …) و همچنین نمایشگاه اختصاصی ایده­ ها، ارائه خواهد شد.

 

برای ورود به مسابقه از لینک های زیر استفاده نمایید:

فرم ثبت نام در مسابقه

وب سایت مسابقه :   www.plascorebuild.com

 

تحریریه خط معمار

منبع: وب سایت مسابقه

تعداد بازدید: 1,897