شناژ چیست : تعریف شناژ و معرفی انواع شناژ

شناژ بندی ساختمان

تعریف واژه شناژ

در این بخش خط معمار قصد دارد تا نکاتی مهم و اساسی در رابطه با این که شناژ چیست و انواع شناژ را برای کاربران و همراهان همیشگی اش به اشتراک بگذارد. اگر شما نیز قصد دارید با شناژ و انواع آن در ساختمان سازی آشنا شوید توصیه می کنیم در این بخش ما را همراهی کنید. در ابتدا و بیش از شرح انواع شناژ به طور خلاصه شناژ را تعریف می کنیم. شناژ بر گرفته از شن و به معنای زنجیر می باشد و بدین ترتیب ‌می توان گفت شناژ به معنی زنجیر کردن است. حال این سوال پیش می آید که کاربرد شناژ چیست، در پاسخ باید بگوییم که شناژ در ساختمان سازی جهت اتصال تمامی پی ها و یا فونداسیون ها به یکدیگر ایجاد می شود. به عبارت دیگر باید گفت که شناژ بخشی از کرسی چینی محسوب شده و به صورت عمودی بر روی مصالحی مانند آجر چیده می شود. وجود شناژ در ساختمان باعث شده تا سمت های مختلف بنا یکپارچه عمل کرده و کلیه نشست ها در ساختمان بصورت یکنواخت باشد. بدین ترتیب نیروهای وارد شده  (‌مانند زمین لرزه و باد‌) به جای این که به یک نقطه وارد شود، در تمامی سطوح ساختمان پخش شده و در نتیجه از میزان شدت نیرو به یک نقطه کاهش می یابد و مانع خرابی و خسارت به ساختمان می گردد. شناژ با نام کلاف نیز شناخته می شود.

معمولا شناژ ها را در ساختمان های مختلف با توجه به ماهیت آن ساختمان با متریال مختلفی از قبیل تیرآهن‌، میله گرد‌، تیر چوبی و غیره می‌سازند. اما باید گفت که رایج ترین شناژ هانوع بتنی آن می باشد.

انواع شناژ

شناژ ها به چهار دسته ی اصلی تقسیم بندی می شوند:

_ شناژ عمودی

_ شناژ افقی

_ شناژ مورب

_ شناژ مخفی

شناژ عمودی

درمیان انواع مختلف شناژ ها می توان به شناژ عمودی اشاره کرد. این نوع شناژ بیش تر در ساخت ساختمان های چند طبقه کاربرد دارد. شناژ عمودی با هدف اتصال شناژ های افقی به کار می رود. در واقع ساختار شناژ عمودی به گونه ایست که از پایین به فونداسیون و از بالا به شناژ افقی اتصال دارد. لازم به ذکر است که شناژ عمودی بر خلاف شناژ افقی همیشه یک اصلی اساسی در ساختمان نیستند و ممکن است برخی از ساختمان ها فاقد شناژ عمودی باشند، اما در صورتی که از شناژ افقی استفاده شود، شناژ عمودی هم به کار خواهد رفت. شناژ عمودی همانند نوع افقی مانع تجمع نیروندر یک نقطه از ساختمان شده و از این رو نقشی مهم و اساسی در انتقال و دفع نیروی واردی حاصل از زلزله و سایر عوامل طبیعی را دارد. این نوع شناژ همچون شناژ افقی در ساختمان های ضد زلزله به شکل ضربدری یا خرپا به شناژهای افقی وصل می‌شود.

شناژ افقی

به اتصال میان ستون های فونداسیون شناژ افقی گفته می شود. مزیت اتصال افقی (شناژ افقی) این است که باعث شده نیروی وارد شده در تمامی بخش های فونداسیون پراکنده شود و فشارها در یک نقطه متمرکز نشود.

علاوه براین، شناژ افقی می تواند بر میزان کاهش و حتی رفع نیروهای اضافی مانند ارتعاشات زلزله که بر ساختمان ها وارد می شود به طرز عمیقی تاثیر گذار باشد. قطعا شما هم نام ساختمان های ضد زلزله را شنیده اید و ممکن است از خود بپرسید که چگونه یک ساختمان در برابر زمین لرزه ایمن شده و به اصطلاح ضد زلزله به حساب می آید. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در ساخت ساختمان های ضد زلزله، شناژهای افقی را ضربدری و یا به صورت خرپا در میان ستون های پی ساختمان قرار می دهند. بدین صورت ارتعاشات وارد شده به بخش های اصلی فونداسیون کاهش یافته و نیروهای واردی به زمین انتقال یافته و دفع می شود. شناژ افقی در ساختمان دو نیرو را تحمل می کند که به شرح زیر می باشد:

_ نیروی کششی حاصل از وزن ساختمان

_ نیروی وارد شده از سوی ستون های عمودی فونداسیون ها

با توجه به موارد ذکر شده اندازه گیری دقیق و همچنین مصالح کاربردی در ساخت شناژ افقی بسیار اهمیت دارد. از این رو همواره توصیه بر این است تا پیش از آغاز چینش لایه های بنا، شناژ افقی توسط کارشناسان بررسی شود.

شناژ مورب

اهمیت شناژ مورب به همان اندازه اهمیت شناژ افقی در ساختمان سازی می باشد. معمولا زمین در برابر زلزله عمل و عکس و العمل از خود نشان می دهد. با توجه به این موضوع لازم است تا در کنار شناژ افقی از شناژ مورب نیز استفاده شود. ساختار شناژ مورب طوری است که میلگرد گذاری در آن ها از پشت ساختمان صورت گرفته و تا بخش تحتانی پی ادامه می یابد. این امر موجب اتصال اصولی در جهت مهارسازی کناف می شود.

شناژ مخفی

یکی دیگر از انواع شناژ نوع مخفی آن می باشد. شناژ مخفی در سقف تیرچه بلوک اجرا می شود. این نوع شناژ در دهانه هایی که دارای طولی بیش تر از ۴ متر هستند با فواصل ۲ متری مورد استفاده قرار می گیرند. از شناژ مخفی جهت افزایش صلیب ساختماتن ها در سقف استفاده می کنند. ساختار نوع مخفی شناژ بطوری است که از دو میلگرد یکی در بالا و یکی در پایین مقطع استفاده می شود. شناژهای سقف معمولا با حداقل فاصله ۱۰ سانتیمتری هم جایگذاری می شوند.

در این بخش به شرح این که شناژ چیست و انواع شناژ پرداختیم.

تحریریه خط معمار

نگارنده: مینا مقدم

شرکت معماری آوگون

منبع: Archline