معماری الگوریتمیک

معماری چهارراه دانشهاست. از آنجا که شامل طراحی می‌شود، در جستجوی خلاقیت است و از آنجا که برای ساخته شدن نیاز به فناوری دارد مرتبط با دانش و در جستجوی نوآوری‌های علمی. گاهی جستجوی خلاقیت زیباشناسانه، آن را به سمت تولید هر چه بیشتر زیبایی سوق داده و از تکنولوژی به نفع آن سود برده است و گاهی خود تکنولوژی را به عامل زیبایی تبدیل کرده و در گسترش سمبلیک آن کوشیده است.
معماری الگوریتمیک نیز از زمان پیدایی تا کنون در هر دو زمینه خلاقیت‌های فرمی – فضایی و نوآوری‌های تکنولوژیکی فعالیت کرده است: اصول و ویژگی‌هایی همچون استفاده از سطوح نرم و سیال، ریز شدن این سطوح به قطعات متشابه ولی غیر همسان، تغییرات تدریجی فرم‌ها و قطعات، انطباق‌پذیری و پاسخگو بودن معماری و اجزا آن به شرایط درونی و بیرونی پروژه و نظایر اینها، شعارهای اصلی رفتارهای فرمی – فضایی  معماری الگوریتمیک است حال آنکه تمایل به استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته طراحی و ساخت، حوزه‌های جدیدی از نوآوری‌ را فراهم آورده است. تمرکز بر این حوزه‌های جدید، منطق تکنولوژی را از حد امکاناتی برای ساخت فراتر برده، به زیرساخت‌های اساسی معماری هدایت می‌کند و ارزش‌ها و کیفیت‌های نقد و طراحی را فراهم می‌نماید.

شاید این اندازه‌ گرایش به فناوری در معماری الگوریتمیک از نقد آن به دوران معماری پست مدرن و جریان‌های هم عصر آن شکل گرفته باشد. معماری پست مدرنیزم، دیکانستراکشن ، فولدینگ و .. با گرایش بسیار به سمت محتوای تئوریک و مفهوم (concept) در معماری، به شدت رسالت و نقش معمار را به عنوان شاعر فضاها تعریف نمودند. معمار که اندیشمندی در جهان هستی بود، از مجرای مطالعات فلسفی، تاریخی به ارائه کانسپت‌های مفهومی می‌پرداخت و اثر معماری را همچون محتوایی هنری – اجتماعی و ورای یک مجموعه از فضاها جهت زیستن، به جهانیان ارائه می‌کرد. شاید فقط معماران های تک واکوتک و جریان معماری پایدار بودند که ویژگی‌های رفتار فیزیکی ساختمان و مواد و انرژی آن را هم‌تراز کیفیت‌های مفهومی – زیباشناختی ساختمان جلوه دادند و از این منظر نیز به ستایش تکنولوژی در آثار خود پرداختند. این جریان با ارائه بحث‌های نظری متعدد در خصوص پایداری ساختمان و اهمیت کیفیت‌های فیزیکی و رفتاری آن، گفتمانی را در معماری مطرح کرد که به کم‌رنگ‌تر شدن گفتمان تئوریک- مفهوم‌گرای معماری منجر شده و ارزش‌های جدیدی را در فضای طراحی و نقد معماری جایگزین می‌کند.

معماری الگوریتمیک که با امکانات متعدد طراحی و ساخت دیجیتال در عرصه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری شروع به طرح گفتمان جدیدی در معماری نمود از این خلاء موجود در فضای تئوریک معماری سود جسته است و ضمن ارائه روش‌های نوین در طراحی و ساخت معماری، به پر کردن این خلاء تئوریک نیز می‌پردازد. اینجاست که نرم افزارهای طراحی پارامتریک ، روش‌های ساخت دیجیتال، ابزارهای نوین طراحی و بهینه سازی، ماشین‌های مدلسازی و ساخت و امکانات فزاینده‌ عرصه‌ معماری دیجیتال نه تنها به ارائه روش‌های جدیدی در طراحی معماری پرداخته‌اند، بلکه عرصه‌های تئوریک و مفهومی معماری، عرصه‌های نقد معماری و کیفیت‌های زیباشناختی آن را نیز تعریف می‌نمایند. به همین علت نیز جستجوی نوآوری در معماری در تعریف جدیدی از تعاملات این فضا شکل می‌گیرد. زمانیکه عرصه‌های پست مدرنیستی و زیباشناختی قرن بیستمی دیگر تنها مسیرهای تولید نوآوری معماری نیستند، معماری الگوریتمیک از امکانات و ابزارهای خود برای تولید خلاقیت جدید و متناسب با زمان و مکان خود بهره می‌برد. اما این عرصه‌های نوین خلاقیت چه هستند؟