طراحی و بازسازی خانه ۱۳۳۰ ، محمد کانی سواران

معماری: دفتر معماری کانی سواران

معمار مسئول: محمد کانی سواران

تیم طراحی: مجید کانی سواران، فاطمه حسنلو،عاطفه پرنده

موقعیت: آذربایجان غربی، مهاباد

اجرا: شراره مسرور

راهبر هنری: گلنسا متحد

سال: ۱۳۹۹

مساحت: ۲۷۰ مترمربع

مساحت زیربنا: ۲۲۵ مترمربع

گرافیک: گلنسا متحد

عکاس: محمدحسن اتفاق

جوایز کسب شده: رتبه سوم جایزه معمار ۱۴۰۰ در بخش بازسازی

شرح پروژه

پروژه طراحی و بازسازی خانه ۱۳۳۰ در شهر کردنشین مهاباد از خانه ای با قدمت بیش از ۷۰ سال شروع شده که مساحت آن تقریباً ۲۷۰ متر مربع است. این خانه قبلاً دارای کاربری مسکونی بوده و سابقه متفاوتی در پیشینه خود دارد. بخشی از ساختمان قدیمی ۷۰ سال پیش ساخته شده است، اما در طی مراحل بازسازی، سرنخ هایی پیدا شده است که نشان می دهد قدمت آجرهای خشتی در برخی از دیوارها به بیش از ۱۰۰ سال می رسد. در طول هفت دهه گذشته، به دلیل تغییر شیوه زندگی، مالکان بنا به نیازهای زندگیشان بخشی از ساختمان را حذف و یا اضافه کرده اند.

کاربری جدید خانه با حمایت و سرمایه گذاری بخش خصوصی با راهبری یک خانم برای حفظ ساختمان و ایجاد فضایی جدید جهت گسترش فرهنگ و هنر کردستان بار دیگر پا به عرصه حیات گذاشته است. نقطه قوت پروژه تقسیم خلاقانه فضاها و تعریف کاربری ها در فرایند طراحی بود تا فضاها بتوانند تعریف جدید و متفاوتی از گذشته خود داشته باشند. به عنوان مثال، ژیرخان که در گذشته و زمستان به عنوان منطقه مسکونی مورد استفاده قرار می گرفت، با گذشت زمان به انبار تبدیل شده و با افزایش ارتفاع آن، اکنون به عنوان فضای اصلی گالری احیا شده است. تمام عناصر و المان هایی که از ساختمان حذف شده اند (مانند انبارها) یا اضافه شده اند (مانند سایبان ها و پله ها) فقط برای تسهیل استفاده بهینه از فضا یا پاسخگویی به شرایط آب و هوایی و کنترل و هدایت مستقیم بارندگی استفاده شده اند.

برای ایجاد ترکیبی از عملکردهای متنوع و برآورده ساختن نیازهای امروز منطقه، کاربری ها می بایست متنوع و ناهمگن باشد، بنابراین مجموعه به یک کافه و یک بخش فرهنگی/هنری تقسیم می شود که در کنار یکدیگر به فعالیت می پردازند. با عبور از دالانی به طول ۱۳ متر، به حیاط مرکزی خانه می رسیم که به عنوان یک هسته مرکزی انعطاف پذیر و قابل استفاده عمل می کند و ترکیبی از فضاهای ثابت و متغیر مانند موسیقی و فضای زندگی جمعی را در اطراف خود جمع می کند و مخاطب را از آنجا به سمت هسته مرکزی ژیرخان، فضاهای گالری و سرانجام ورودی کافه و یک اتاق کوچک سینما هدایت می کند.

بخش فرهنگی-هنری این خانه که به عنوان هسته اصلی تولد نوین تجربیات جمعی تبدیل شده است. با ورود به خانه ۱۳۳۰، سِن موسیقی در مجاورت حیاط مرکزی قرار دارد و مکانی دنج برای گوش دادن به موسیقی کُردی است که برای حمایت از خوانندگان یا نوازندگان زن کُرد شکل گرفته است. برای جوانانی که ۲۰ سال است از داشتن سینما در شهر خود محروم هستند، فضای کوچکی به نام اتاق کوچک سینما برای نمایش فیلم در کنار کافه در نظر گرفته شده است. به دلیل کمبود فضاهای گالری هنری در این شهر، چهار سالن اصلی این خانه به حمایت هنرمندان در نمایش یا فروش آثار خود و حمایت ویژه از زنان و گروه های آسیب دیده اجتماعی مانند زنان زندانی اختصاص یافته است.

سرانجام، کافه رستوران ایجاد امکانی برای چشیدن طعم بی نظیر غذاهای کردی را که با سبزیجات محلی طبخ می شوند، با وجود کارکنان خانمی که می خواهند با وجود محدودیت ها و دیدگاه سنتی به کار کردن خانم ها در فضای کافه الگویی برای سایر دختران جوان منطقه باشند. همچنین یک کتابخانه کوچک در کافه وجود دارد که کتاب های مربوط به هنر و ادبیات را به اشتراک می گذارد. بام این خانه نمادی از روح مدرن و استفاده مدرن از این مجموعه در کالبد سنتی بنا است که برای برگزاری رویدادهای مختلف در آینده مورد استفاده قرار می گیرد. شکل ورودی های بام از ادبیات معماری منطقه الهام گرفته شده است که یادآور معماری پلکانی منطقه هورامان است.

پروژه طراحی و بازسازی خانه ۱۳۳۰ سعی در ارائه یک روش ساخت را دارد که اهداف زیر را محقق می کند: ۱- ساخت ارزان و استفاده از مصالح محلی که از نظر اقتصادی برای کارفرما سودمند هستند به نحوی که پالت مصالح ساختمانی به ساختمان قدیمی ادای احترام می کند و هزینه حمل و نقل را کاهش می دهد ۲ – استفاده از مصالح (گچ سیمان) با سه تکنیک خاص برای کنترل هزینه ها و ایجاد زیبایی بصری و عدم نیاز به متخصص اجرایی برای هر روش ۳- حفظ و تقویت لایه های قبلی و افزودن لایه جدید ۴ – بازسازی و استفاده مجدد از ساختمان های قدیمی به جای از بین بردن آنها به عبارت دیگر، طراحان سعی کردند به جای صحبت بیش تر گوش دهند. گوش دادن به نیازهای مشتری و جامعه آن و همچنین آنچه ساختمان در مورد بستر خود می گوید. با این کار، طراحان به دنبال شناسایی ساختارهای اضافی به عنوان یک لایه مهم تاریخی و به عنوان تجسم حیاتی زندگی مدنی معاصر مهاباد بودند که اغلب نادیده گرفته می شود.

چرا این پروژه ارزشمند است؟ مهاباد شهری است که در آن مغازه های مرتبط با اصناف هنری فراموش شده (مانند آموزش خوشنویسی) در آنجا دیده می شود و “هژار” نام مقدسی در بین دوستداران فرهنگ و هنر است. تیم طراحی سعی کرد سبک جدیدی ایجاد کند که ریشه در تاریخ، فرهنگ و هنر شهر دارد. مهاباد که به دلیل دلایل فرهنگی و اقتصادی مهاجران کمتری به شهرهای بزرگتر نسبت به شهرهای همجوار خود دیده است و تعداد زیادی از افراد با سواد و هنرمند دارد، با رشد نسل جوان به فضاهای فرهنگی و هنری بیشتری نیاز دارند. اداره “کافه” توسط یک خانم نوعی سنت شکنی در این شهر است. این فضا را خانه ۱۳۳۰ می نامند.

اولویت کارفرمای پروژه آزادی و امنیت زنان در یک جامعه سنتی بود زیرا کافه های این شهر یک فضای مردانه است و زنان تنها بخش کوچکی از این جامعه هستند و هیچ مکان خاصی برای فعالیت های فرهنگی و هنری برای زنان وجود ندارد. او می خواست مکان جدیدی را برای زنان به منظور تجربه یک شیوه زندگی جدید و لذت بردن از یک تجربه جدید در فضای فرهنگی ارائه دهد. البته احتمالاً حضور زنان در فضاهای فرهنگی و هنری را می توان بازخورد حضور آنها در عرصه اجتماعی دانست. طراحان موفقیت پروژه را با وجود منابع مالی محدود آن، ناشی از ایجاد فضایی می دانند که به گفته کاربران، به نقطه ای امیدوارکننده در شهر تبدیل شده است و به داشتن آن در شهر خود افتخار می کنند. مکانی برای جلسات روزانه و همچنین یک مکان نادر در شهر برای ایجاد یک جامعه جدید که نسل های جوان و قدیمی را با هم ترکیب می کند و به عبارت دیگر احیا بر اساس ارتباطات شکل گرفته است.

در ادامه خط معمار شما را به دیدن سایر تصاویر طراحی و بازسازی خانه ۱۳۳۰ دعوت می نماید.

پلان ها، دیاگرام، سکشن و غیره.

تحریریه خط معمار

نگارنده: مینا مقدم

شرکت معماری آوگون

منبع: Archdaily

تعداد بازدید: 1,302