پروژه معماری ساختمان مسکونی کوچه خانه در پاسخ به دو جنبه ذاتی فرهنگ و شیوه زندگی ایرانی شکل گرفت. از یک سو، ساختارهای اجتماعی محافظه‌کار تاریخی، معماری درون‌گرا را ایجاد کرده که حتی از نگاه اجمالی به خانه ها توسط سایرین جلوگیری می‌کند. اما از سوی دیگر، شهرنشینی سریعی که در دهه پنجاه آغاز شد، منجر به ایجاد پارادایم های توسعه مسکن و ادغام اندک ترجیحات فرهنگی ایرانی در معماری آنها شد. در عوض، گونه شناسی مسکن در ایران از استانداردهای عمومی برای ساختمان های آپارتمانی پیروی می‌کرد، با پنجره‌های بزرگ و رو به جنوب و حداکثر متراژ برای اطمینان از سود ملکی. در نتیجه، آنچه در تمام شهرهای سراسر کشور می بینیم، ساختمان های متراکم و مسطح با پنجره های بزرگ است که با پرده های سنگین پوشیده شده است.
در پاسخ به این نیازها، طراحی خانه کوچه پیشنهادی را ارائه می کند که درونگرایی لازم را در یک معماری مبتنی بر فرهنگ حفظ کرده و در عین حال ارتباطاتی را با محیط بیرون ایجاد می کند که منحصر به هر فضا و فعالیت هایی است که از درون آنها را در خود جای داده اند. برای انجام این کار، معماران سیستمی از قاب ها را ایجاد کردند. این قاب ها به جای اینکه مستقیماً رو به خیابان باشند، رو به سمت کناره های ساختمان‌های آپارتمانی مجاور چرخانده می‌شوند.
عنوان «خانه کوچه» منشأ عملکردی و مفهومی دارد. از نظر عملکردی، عنوان از تصمیمی گرفته شده است که معماران در مراحل اولیه طراحی برای اتصال دو خیابان موازی از طریق کوچه ی موجود در طبقه همکف پروژه گرفتند. برای حفظ زیبایی بصری کوچه، از مصالح شهری و صنعتی مانند سنگ گرانیت شعله دار و پانل های فلزی سوراخ دار استفاده شد. مسیر عبوری امکان دسترسی عمومی را در طول روز فراهم می کند.
اما این عنوان از نظر مفهومی نیز مشتق شده بود. مفهوم کهن الگوی کوچه عمیقاً در فرهنگ ایرانی ریشه دارد. کوچه که به نظر می رسد خیابانی باریک است و در کنار آن درختان میوه و گردو قرار دارد، از طبقه همکف به سمت تراس های باریک بلندی که در سطوح بالایی از قاب های چرخان ایجاد شده، مرتفع گشت.
انحراف از دیوارهای مجاور که برای اجازه دادن به نور غیرمستقیم برای شستن فضاهای داخلی لازم بود و در عین حال حفظ حریم خصوصی ساکنان را تضمین می کرد، کوچه ای باریک ایجاد می کند که سپس با درختان و گل های گلدانی پوشانده شد تا زیبایی شناسی کهن الگوی کوچه را در طراحی سنتی شهری ایرانی بازسازی کند.
این ساختمان شامل دو آپارتمان می باشد. طراحی داخلی شامل فضاهای خالی بین طبقات است که با توری پوشانده شده است تا امکان اتصال بصری بین سطوح را فراهم کند در حالی که امکان استفاده از سطح کف را در این قطعه کوچک فراهم می کند. نتیجه ارتباطات داخلی پویا بین فضاها برای خانواده ها و اتصالات منحصر به فرد به خارج مجاور هر فضای داخلی است.
مواد مورد استفاده در این پروژه به گونه ای انتخاب شدند که طبیعی، از نظر اکولوژیکی آگاه و بومی با محیط محلی باشند. قم شهری خشک است که آجر مصالح اولیه در معماری سنتی است. با این حال، برای چندین دهه سنگ جایگزین آجر محلی در معماری قم شده است، زیرا توسعه دهندگان و خریداران به طور یکسان نمای سنگی را لوکس تر و گران تر می دانند. اولویت معماران برای استفاده از مصالح محلی و آگاه به محیط زیست، آنها را بر آن داشت تا الگوهای آجری را برای نمای نما که هم نمادین و هم منحصر به فرد است و هم خود را از ساختار قدیمی یا به طور کلی بومی بودن جدا می کند، بررسی کنند.
در این پروژه، معماران تلاش کردند تا ضمن استفاده از مصالح ساختمانی سنتی و بومی به شیوه ای بدیع و زیبا، به ریشه های فرهنگ و معماری ایرانی اشاره کنند. نمای آجری قرمز در محیط شهری که در آن قرار گرفته است، هم کم رنگ و هم نمادین است و در عین حال که نشاط درون را پنهان می کند، توجه را می طلبد.
در ادامه خط معمار شما را به دیدن سایر تصاویر معماری ساختمان مسکونی کوچه خانه دعوت می نماید.
