آجر / حامد بدری احمدی / طراحی نما / معماری تهران / معماری معاصر ایران

معماری، طراحی نما و داخلی ساختمان مسکونی حقیقی، دفتر بوژگان

توسط تحریریه خط معمار · منتشر شده مرداد ۱۱, ۱۳۹۵ · بروزرسانی شده دی ۲۶, ۱۳۹۷

معمار: دفتر معماری بوژگان + دفتر معماری AAD
موقعیت: تهران، ایران
مساحت: ۱۱۸۰ مترمربع
وضعیت: ساخته‌ شده
کارفرما: جواد حقیقی
طراحی و اجرا: حامد بدری احمدی، آریا تحویلی
همکاران طراحی: فرزانه قاسمی، مهسا مختاری
سازه: طاهر نقی‌زاده
تاسیسات مکانیکی و الکتریکی: رستاک
عکس: حامد فرهنگی

صورت مسأله این پروژه روشن بود؛ آپارتمانی نه چندان بزرگ، با چهار طبقه مسکونی، یک طبقه لابی و پارکینگ، و طبقه زیرین آن، فضای خدماتی. زمین پروژه در یکی از کوچه‌های فرعی خیابان دولت واقع شده است و هدف کارفرما از ساخت، سکونت در ساختمان بود و نه فروش. همه اینها حکایت از این داشت که ما با ساختمانی که صرفأ هزینه‌ کردن و فروختن برای آن ارزش است، مواجه نیستیم. نکته جالب توجه و حائز اهمیت این بود که کارفرما در اولین مذاکره مشترک، پروژه خود را این‌گونه تعریف کرد: “خانه‌ای طبیعی”. او در واقع، به دو مقوله بسیار مهم و کلیدی اشاره کرد: “خانه” و “طبیعت”. در این پروژه، تلاش شد در درجه اول، به مسایل مهمی چون جایگاه ورودی، تناسبات، تفکیک عرصه‌های عمومی و خصوصی، توجه به مقیاس انسانی، بهره‌ مندی مطلوب از دیدهای جذاب جنوبی و نیز شمالی توجه شود. از این‌رو، در پروسه پرداختن به روابط داخلی پروژه، پلکان سراسری که به دلیل شرایط پارکینگ، در گوشه پلان قرار داشت، با لغزش خود در طبقه اول، خود را به مرکز پلان نزدیک کرد تا روابط داخلی واحدهای مسکونی و تفکیک عرصه‌ها، شرایط مطلوب‌تری پیدا کند. روح حاکم بر معماری آپارتمان‌ها نیز، ساده، بی‌ادعا و به دور از تجملات رایج معماری مسکونی تهران در نظر گرفته شد، فضاهایی که تا حدی، روح خانه و سکونت را در درون خود داشته باشند.وجود سه درخت چنار در مرز شمالی پروژه، شاید اولین چالش ما در این پروژه بود، علی‌رغم همه مسایل اجرایی که نگهداری این سه درخت به پروژه تحمیل کرد، حفظ و ترکیب آنها با پروژه، در دستور کار تیم طراحی قرار گرفت و شخصیت کلی نما را رقم زد. با حفظ و رعایت ضوابط شهرداری، کالبد پروژه بدین‌ترتیب پدید آمد: سه طبقه تحتانی به خاطر حفظ درختان، اندکی از گذر شمالی عقب نشستند، در طبقه چهارم، این عقب‌نشینی در شمال پروژه پر شد و به دلیل حفظ سطح اشغال، سطحی معادل این پیش‌آمدگی، در قلب این طبقه خالی شد. بنابراین، هم نما دارای نکات و کیفیت‌های لازم شد و درختان در قابی که از آجر طراحی شد، جای گرفتند و هم در طبقه چهارم (که محل سکونت کارفرمای پروژه قرار بود باشد و اکنون هست)، فضایی نورگیر در لحظه ورود به خانه پدیدار شد. این مهم، از این جهت برای گروه طراحی حائز اهمیت است که با حفظ استانداردها و ضوابط دست و پاگیر شهرداری، موفق به انجام آن شده است. پوسته نما که حاصل مجموع فرایندهایی است که در بالا به آن اشاره شد، در دو سطح طراحی شد: قاب بیرونی که با آجر قرمزرنگ طراحی شد و درختان را در درون خود می‌بیند و سطح درونی این قاب که درختان، پنجره‌ها و فضایی برای حضور درختچه و گیاهان دیگر در آن طراحی شده است. در نهایت، محصول این فرآیند، در حد بضاعت تیم طراحی، تا حدی ویژگی‌های نکات کلیدی روز اول مذاکره را در خود جای داده است: “خانه” و “طبیعت”.