محمد حسن اتفاق / معماری همدان

نگاهی به معماری ساختمان مسکونی جعبه های پنهان

توسط ماریه عطایی · منتشر شده مهر ۹, ۱۴۰۱ · بروزرسانی شده مهر ۹, ۱۴۰۱

معماری و داخلی ساختمان مسکونی

جعبه های پنهان

دفتر طراحی: دفتر معماری کاصا

معماران: یحیی کاشی، الهام صادقیان

مساحت زمین: ۲۴۸ مترمربع

عکاس: محمد حسن اتفاق

سال شروع پروژه: ۱۳۹۸

سال پایان پروژه: ۱۴۰۱

شرح پروژه:

پروژه معماری ساختمان مسکونی جعبه های پنهان در قسمت جنوبی شهر همدان واقع شده است. بافت عمومی منطقه به گونه ای است که کاربری های مجاور آن را اکثرا ساختمان های مسکونی تشکیل میدهند. این محدوده در راستای ساخت و سازهای بی پروای شهری از یک منطقه با بافت عمومی ویلایی به منطقه ای با بافت آپارتمانی و تراکم ارتفاعی حداکثری در حال تبدیل وضعیت است. به همین سبب، پروژه در تقابل بین ساخت و ساز با ارتفاع حداکثری و خانه های تک واحدی با ارتفاع کم قرار گرفته است.

در وضعیت اینجا و اکنونی معماری ایران که ساختارهای فضایی یکنواخت، معماری را احاطه کرده است؛ این پروژه به دفتر ما ارجاع داده شد.

معماری ساختمان مسکونی جعبه های پنهان محصول تاریخ است. تاریخ معماری، رام-پلان، دومینو، پلان جهانی و … را به خود دیده است؛ اما همچنان تولید فضاهای یکنواخت محصول امروزه معماری شده است. با این سوال که چگونه این ساختار فضایی شکسته شود و سنتزی جدید ایجاد کند، این پروژه آغاز شد. مساله ساختار فضایی، رابطه پر وخالی، رابطه بین سطوح و شکست فضا و … به عنوان مسائل درونی معماری از یک جنبه و مسائل بیرونی معماری همچون اقلیم، محرمیت، نیازهای سوژه پروژه با توجه به فرهنگ و …. از جنبه دیگر مورد توجه قرار گرفت.

مهم ترین مساله معماری سازماندهی خلاقه فضاست. در معماری گذشته ایران مساله فضاهای خالی همیشه مطرح بوده است. تمرکز بر تولید ایده ای برای کمرنگ کردن مرز فضاهای باز، نیمه باز و بسته موجب شد تا نگاهی کانسپچوال به معماری و تایپ های بومی مسکونی بواسطه خوانش آنها در شهر داشته باشیم و به دنبال آن به گسترش و تزریق این رویکرد که از مطالعه تاریخ بدست آمده است در کالبد پروژه بپردازیم. همچنین از طریق تفکیک ساختارهای حجمی درون پروژه که بخشی از آن بر مبنای جایگذاری منظم جعبه های فضایی و صفحات بر روی هم و دیگری بر مبنای جایگذاری ناهمگن جعبه های فضایی و شکست صفحات شکل گرفت در پی آن بودیم که ساختار فضایی یکنواخت موجود شکسته شود. جعبه های فضایی جزء های مستقلی هستند که در کنار یکدیگر به عنوان یک کل منسجم عمل میکنند.

در حوزه مسائل بیرونی معماری، کنترل محرمیت فضایی و حداقل مشرفیت فضاهای باز، جزء نیازهای اصلی پروژه بود. به علاوه جهت گیری پروژه به گونه ای بود که دو وجه آن در مقابل نور غرب آزاردهنده ای قرار داشت؛ که همواره پروژه را با مشکل عدم تعادل دمایی مواجه میکرد و همین موضوع باعث شد که با افزودن یک پوسته به این وجوه و شکست صفحات و جعبه های فضایی به دنبال پاسخی برای این مسائل باشیم.

در نهایت بوسیله این تمرین سعی بر آن شد که بین دوگانگی های ساختاری در حوزه مسائل درونی و بیرونی معماری با نگاهی به تاریخی که پشت سر گذاشته ایم، باز تعریفی برای یک فضای مسکونی انجام شود.

در ادامه خط معمار شما را به دیدن سایر تصاویر پروژه جعبه های پنهان دعوت می نماید.