بررسی نمونه های برتر نمای آپارتمان لوکس و آجری

نماها یکی از مهمترین بخش ها در طراحی و معماری ساختمان ها می باشند. برخی از طراحان معتقدند که نماها معرف و بیان کننده شخصیت و هویت یک ساختمان می باشند و افراد می توانند با توجه به نمای ساختمان به ویژگی های فضای داخلی آن نیز پی ببرند. امروزه ما شاهد نماهای متنوع آپارتمان ها هستیم که در نوع خود بی نظیرند. در این میان آجر یکی از متریال پرکاربردی است که از گذشته های دور در معماری به کار می رفته است. حتی امروز نیز این متریال سنتی در معماری مدرن کاربرد دارد. در این بخش خط معمار قصد دارد تا مجموعه ای از نمای آپارتمان لوکس و آجری را برای شما به اشتراک بگذارد. قبل از این که به معرفی نمونه های بپردازیم، بهتر است که خلاصه ای راجع به نما و کاربرد آجر در نمای ساختمان بیان کنیم.

نمای ساختمان چیست

همانطور که می دانید به پوسته بیرونی ساختمان ها، نمای ساختمان می گویند. نما جزء جدانشدنی هر ساختمان می باشد. نماها همچنین معرف شخصیت یک ساختمان هستند. نماها قابلیت این را دارند که در شکل ها و اندازه های متنوعی نمایان شوند، به گونه ای که می توان گفت نماها فرصتی را برای طراحان و معماران ایجاد می کنند تا استعداد خود را به نمایش بگذارند. اگرچه نماها اغلب با ساختمان های قدیمی تری معرفی می شوند، اما هر ساختمان می تواند نمایی با ویژگی های منحصر به فرد خود ایجاد کند. نماهای ساختمان به عنوان بخشی از پوسته ساختمان، نه تنها آن را از تأثیرات بیرونی حفظ می کند، بلکه به ظاهر ساختمان شما شخصیت می بخشد.

چرا نمای ساختمان ها اهمیت دارند

پوسته خارجی یک ساختمان همواره یکی از ویژگی های اساسی در دوام یک ساختمان بوده است. از لحاظ عملکرد، نقش اصلی نما حفاظت از ساختمان در مقابل عوامل مختلف چون، باران، برف، باد و  نور خورشید می باشد. با توجه به این که عوامل مختلفی که در بالا ذکر شد به شدت افزایش یافته، طراحی نماهایی متناسب و سازگار با این عوامل ضروری می شود. نماها علاوه بر حفاظت از یک ساختمان در برابر عوامل مختلف، یک کارکرد مهم و مفید دیگری نیز دارد که معماران باید آن را در نظر بگیرند: یک نمای ایده آل اگر به صورت عایق عمل کند، می تواند باعث کاهش مصرف انرژی شود. بنابراین نماها فضای دلپذیر در محیط داخلی، عایق در برابر آتش سوزی و همچنین عایق در مقابل صداهای خارجی ایجاد می کنند.

از طرف دیگر نماهای ساختمان اهمیت دارند، زیرا فرصتی را برای تأکید کردن بر طراحی ایجاد می کنند. بسیاری از ساختمان ها بر اساس قوانین و استانداردهای ساختاری ساخته می شوند، اما فاقد ظاهر و شخصیت منحصر به فرد خود می باشند. این کمبود در ظاهر ساختمان ها می تواند آثار مخربی بر فضای زندگی ما داشته باشد.

علاوه بر بحث زیبایی شناسی، نمای یک ساختمان اعم از مسکونی، اداری و تجاری نقش مهمی در بهره وری انرژی و همچنین پیوند طراحی بیرونی ساختمان با طراحی داخلی اش داشته باشد. به گونه ای دیگر می توان گفت که ظاهر هر ساختمان معرف ویژگی های فضای داخلی آن نیز می باشد. با استفاده از فناوری های نوین در متریال، ایده ها و طراحی، طراحی نمای یک ساختمان می تواند فرصت های بسیار گوناگونی را برای ساختمان ها ایجاد کند. نماهای ساختمان تأثیر بسزایی در جریان هوا و نور و همچنین مقابله با شرایط محیطی خواهند داشت. متریال مختلفی در طراحی نما استفاده می شود و طراحان بر اساس سبک طراحی، سلیقه کارفرما، شرایط آب و هوایی، کاربری ساختمان و سایر عوامل، متریال مناسب را انتخاب می کنند. در میان متریال  های مورد استفاده در طراحی نما از گذشته های دور آجر یکی از مصالح کاربردی و محبوب در معماری بوده است که تا کنون ادامه یافته است. در این بخش خط معمار قصد دارد ویژگی های این متریال را بررسی کرده و کاربرد آن را در طراحی نما شرح دهد و نمونه های مختلف پروژه هایی که از این متریال استفاده کرده اند را برای شما به اشتراک بگذارد.

آجر

آجر یکی از قدیمی ترین مصالح ساخته دست بشر می باشد و از گذشته های دور در معماری مورد استفاده قرار می گرفته است. استفاده از آجر به عنوان مصالح ساختمانی در ایران سابقه ای طولانی دارد. شما می توانید نمونه های اولیه استفاده از آجر در معماری باستان را در مناطق خوزستان و بین النهرین مشاهده کنید. در گذشته، خشت های آجر از کاهگل ساخته می شدند و در آفتاب خشک می شدند، اما فرم و ظاهر منظمی نداشتند، به تدریج فرم آن ها تغییر کرده و به شکل مربع و مستطیل در آمدند. نمونه های مختلف آثار معماری نشان از قدمت وجود این متریال در معماری سنتی ایرانی می دهد. در میان این نمونه ها می توان به زیگورات چغازنبیل، رباط شرف، مسجد جامع اصفهان و غیره اشاره کنیم.

ویژگی های ساختاری و ابعاد آجر به گونه ای است که به سادگی در کنار یکدیگر قرار می گیرند و به همین سبب می توان به کیفیت های بصری متنوعی از طریق آن ها دست یافت. استحکام، سختی، رنگ، تنوع در اندازه، تولید آسان، در دسترس بودن متریال اولیه، قابلیت تراش، رنگ پذیری با لعاب، و رنگ های معدنی، عایق در برابر سرما و گرما، چیدمان راحت و هم خوانی با سایر مصالح چون سنگ، و گچ از مزایای آجر است که باعث کاربرد زیاد آن در معماری باستان تا زمان حال شده است. صنعت آجر پزی پیش از از دوران هخامنشی آغاز شد و در این دوران ما شاهد نمونه های متنوعی از آجرهای لعاب دار منقوش و برجسته می باشیم.

آجر تنها متریالی از که از گذشته در معماری ساختمان های مختلف به کار می رفته و نمای فوق العاده را به جای گذاشته است. در معماری مدرن نیز این متریال همچنین به عنوان متریال محبوب افراد و معماران به حساب می آید. حتی امروزه ما این متریال را در طراحی داخلی نیز به وفور مشاهده می کنیم. آجر در معماری مدرن در ترکیب با چوب، شیشه و سایر متریال نماهای زیبا و منحصر به فردی را ایجاد می کند. آجر ها انواع مختلفی دارند که در ادامه به معرفی برخی از آن ها می پردازیم:

آجر فشاری: این آجر یکی از قدیمی ترین انواع تولیدات آجر می باشد. گاهی از آن با عنوان آجرهای گری، توپر و یا آجر زبره نیز یاد می شود. از این آجرها معمولا برای گره چینی استفاده می شود. از این نوع آجر ها قبلا برای نما به صورت آبساب به کار می رفته است. این نوع آجرها به دلیل این که وزن و ارتفاع سازه را افزایش می داده، بیش تر در فوندانسیون سازی به کار می روند.

آجر لعابی: آجرهای لعابی نیز همانند آجرهای معمولی ساخته می شوند، با این تفاوت که دارای روکش های لعابی هستند و صرفا در نمای ساختمان و در تزئین برخی از بخش های داخلی ساختمان به کار می روند. این نوع آج علاوه بر افزودن جذابیت بصری نما، آن را در برابر هوازدگی و فرسایت مقاوم می سازد. بدین صورت نمای ساختمان آسیب کم تری میبیند.

آجر قزاقی: آجر قزاقی یکی از قدیمی ترین نوع آجرهای ایران به شمار می آید. این نوع آجر ها از زمان ورود قزاقی ها به ایران وارد شد و بدین ترتیب با همین عنوان قزاقی شناخته شد. نمونه های اولیه کاربرد این نوع آجرها را در برخی از بناهای تاریخی می توانیم مشاهده کنیم. امروزه ما استفاده از این آجرها را در نمای ساختمان های مدرن مشاهده می کنیم. این نوع آجرها دارای رنگ ثابتی هستند و همچنین عایق سرما و گرما می باشند.

آجر سفالی: آجر سفالی یکی از پرکاربرد ترین نوع آجرها در ساختمان سازی است. این نوع آجر معمولا برای ساخت تیغه های ساختمان به کار می رود و در طراحی نما کاربردی ندارد.

آجر نسوز: آجرهای نسوز از خاک های چینی ونسوز تولید می شوند و دارای ساختاری مولکولی و متراکم و ظریف هستند که در دمای بالا حدود ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد ساخته می شود. این نوع آجر در برابر حرارت مقاومت بالایی دارد. امروزه ما این نوع آجر را در نماهای ساختمان های مدرن به وفور مشاهده می کنیم.

در ادامه خط معمار نمونه پروژه های ایرانی را که آجر به عنوان متریال اصلی در طراحی نما به کار رفته را معرفی خواهیم کرد.

در این پروژه معماران از بعد سوم آجر برای ایجاد سایه، حذف انعکاس نور و صدا استفاده کرده اند. همچنین آجر ها بافتی سه بعدی و غیر مسطح نیز به نمای بیرونی اضافه می کنند. رنگ سفید آجر به دلیل جذب کمتر انرژی خورشیدی انتخاب شد که با صرف نظر از بعد سوم و چینش اندود مانند آن، انعکاس شدید نور را در پی دارد. یکی از نکات مهم در این پروژه این است که معماران گذشته هیچگاه سطوح آجرکاری را ساده رها نکرده اند و همواره سعی داشته اند تا با همان متریال آجر موجود و در دسترس، تغییراتی در چینش و بافت آن ها ایجاد کرده و بافتی جدید و طرحی خلاقانه ایجاد کنند به گونه ای که منجر به تزئینات، ظرافت و تنوع در نما می شده است.

در این پروژه طراح آجر را در ترکیب با سایر متریال چون، چوب، فلز و شیشه به کار رفته است. طراحان با اضافه کردن بافت های آجر به شیشه، طراحان تنظیمات شفافیت و هماهنگی در نمای ساختمان را انجام داده اند. علاوه بر این آن ها توانستند با استفاده از تکنیک های سنگ خشک و کنترل بافت آجر بر روی ساختار اصلی به منظور نشان دادن سطوح معلق بر روی شیشه، علاوه بر ایجاد فضای داخلی و فضای باز، بازی سبک و سایه، آجر سنگین را بر روس شیشه نصب کنند.

در این پروژه که یک ساختمان مسکونی می باشد، طراحان متناسب با بافت سنتی شهر اصفهان از آجر استفاده کرده اند. در طراحی نمای شمالی ساختمان علاوه بر الهام گرفتن از خانه های زیبای ابیانه، ورودی بلندی نیز به نما اضافه می شود که بر زیبایی نمای آن می افزاید.

طراحان در طراحی این پروژه قصد حفظ ارزش های سنتی معماری را داشتند. بدین ترتیب آجر به عنوان یک متریال سنتی برای پوشش نمای این ساختمان مسکونی انتخاب شد. همچنین طراحی و مصالح نما، نمایانگر معماری سنتی ایران با تفاوت های جزئی در جزئیات است تا آن را با زندگی امروزی سازگار کند. آجرهای نمای شمالی در جهت شکل دادن به شکل خمیده ورودی طراحی شده اند ، با یک نگاه دقیق تر می بینید که دهانه های شیشه ای در کنار آجرها قرار دارند که یادآوری آب جاری در ماسه ها برای ایجاد حس طبیعت محلی است.

در ساخت این پروژه تجاری آجر از یک طرف به دلیل نوسازی شهری اخیر در مشهد ، یک ماده ارزان قیمت محسوب می شد. از طرف دیگر نیز در نتیجه تخریب گسترده میراث معماری در منطقه تاریخی ، آجر مانند زباله دور ریخته می شد. طراحان با اجرای دفع آجرهای تاریخی به تصمیم نهایی برای ساختن کل فرم بازار (به ویژه در حاشیه داخل و خارج) رسیدند. تعداد آجرهای ۲۳۰۰۰۰ – قدمتی ۶۰-۳۰۰ ساله – از منطقه تاریخی ، مساحت ۱۰۰۰ هکتار خارج شده است. در نتیجه از سایر متریال چون شیشه، فاز در کنار آجر استفاده شده است.

در طراحی نمای این پروژه به منظور حفظ حریم خصوصی و چشم انداز داخلی، از  “فخرومدین” که الگویی همراه با مفاهیم معماری ایران، مانند ایجاد صمیمیت، کنترل نور، و ایجاد سایه به عنوان یک عنصر در طراحی داخلی استفاده شده است. بنابراین آجر به عنوان متریال باستانی در نمای ساختمان مدرن در غالب الگوی سنتی به کار رفته است.

در این پروژه که معماری یک ساختمان آموزشی است، برای طراحی نما طراحان از آجر انتخاب کرده اند. با توجه به این که آجر دوام بالایی دارد، برای معماری چنین بناهایی کاربرد بیش تری دارد. طرفی نیز آجر در این پروژه متناسب با بافت شهری می باشد.

در این پروژه ساختمان مسکونی مدرن، طراحان با استفاده از آجر پوسته ی پرمنفذی را ایجاد کردند که اجازه می دهد تا نور به فضای داخلی بتابد و نور و سایه ملایمی را ایجاد می کند که نه تنها فضا را روشن بلکه گرم تر می کند. از طرفی دیگر نیز در فصل تابستان برای صرفه جویی در مصرف انرژی مانع ورود نور شدید خورشید به داخل می شود و فقط اجازه می دهد تا نور فضا را روشن سازد.

در طراحی این پروژه که یک رستوران در بازار می باشد، از آجر به عنوان یک متریال سنتی که معرف بافت قدیمی بازار تهران می باشد، استفاده شده است.

در این پروژه ما شاهد ترکیب آجر سنتی در نمای مدرن هستیم. طراح به گونه ای هوشمندانه این متریال را در معماری مدرن در ترکیب با شیشه و بتن به کار برده است.

آجر سنتی به عنوان متریال پایه، در نمای ساختمان، استفاده شده است. در بخشی از نمای ساختمان آجر ها به صورت مورب قرار گرفته اند تا نور به فضای داخلی بتابد و به علاوه بتوان نمای بیرونی را مشاهده کرد. چینش آجر به این صورت اشراف به داخل ساختمان را کاهش می دهد. تغییرات نور در طول روز طیف های متفاوتی از نور و سایه را ایجاد می کند. مقصود در اینجا تأکید بر اهمیت تغییرات نور خورشید در فصول مختلف سال می باشد.

ترکیب متریال های گوناگون آجر، سنگ و شیشه نمایی مدرن و متناسب با نیازهای روز ساکنین ایجاد کرده است.

طراحان در این پروژه از بافت زیبا و منحصر به فرد آجر بهره برده است و با چیدمان آن ها سعی بر ایجاد حریم خصوصی در برخی از بخش ها داشته است.

ایده طراحی بر پایه ساخت یک ارتباط و وابستگی در همه طبقات بود. این عنصر مرکزی که در پوسته داخلی آجر است، اثری انتقالی از نمای دو بعدی به نمای سه بعدی دارد. با چرخش و خم شدن دیوار این هسته اصلی (حلقه) یک قسمت از فضای شخصی داخلی به فضای تراس اختصاص داده شده است و نمای ساختمان به عنوان رابط بین فضای شهری و داخل ساختمان شکل گرفته بود.

روی نمای این ساختمان، حرکت نما وجود دارد که این حرکت پس از طراحی بر روی نمای ساختمان پیاده سازی شده است. نمای ساختمان آجری است و بهترین متریال برای پیاده سازی این حرکت روی نما پس از زیر سازی، آجر است.

تحریریه خط معمار

نگارنده: مینا مقدم

شرکت معماری آوگون

منبع: Archline

تعداد بازدید: 5,461